بررسی دانش بومی در رابطه با مصارف محلی گیاه مورینگا در مناطق جنوبی ایران

مقدمه: مورینگا یا گز روغنی درختچه ای بومی با ارزش تغذیه ای بالا، در مناطق کوهستانی جنوب شرق ایران، از بشاگرد هرمزگان تا مرز پاکستان گسترش دارد. این گیاه از گذشته تاکنون به درستی شناخته نشده است. مطالعه به منظور گردآوری دانش بومی در رابطه با مصارف محلی گیاه مورینگا در جنوب ایران صورت گرفته است.روش کار: مطالعه میدانی و با استفاده از چک لیست، مشاهده همراه با مشارکت و مصاحبه انجام شد. داده ها از طریق حضور مستقیم پرسشگرها و مصاحبه در پاییز و زمستان 1399، در هرمزگان و سیستان و بلوچستان جمع آوری شد. 40چک لیست از افراد ساکن در مناطق مورد مطالعه که تمایل به همکاری داشتند جمع آوری شد. داده ها توسط نرم افزارspss آنالیز شدند، برای توصیف متغیرهای پیوسته از میانگین و انحراف معیار استفاده و متغیرهای طبقه ای با تعداد و درصد گزارش شدند.یافته‌ها: میانگین سنی افراد 14.91±47.82 سال و در محدوده 23 تا 80 سال قرار داشتند. روش مصرف در هر دو منطقه بیشتر بصورت خوراکی (81 درصد)، و یا استفاده از روغن آن به صورت مالشی (19 درصد) بود. 90.5 درصد افراد گیاه را به صورت چاشنی و افزودنی غذا، روغن، دمنوش و 9.5 درصد بصورت مرهم و ضماد برای بهبود زخم استفاده می کردند. 85 درصد بومیان منطقه، گیاه را بصورت خشک و 15درصد بصورت تازه مصرف کنند.نتیجه گیری: مصارف محلی گیاه مورینگا در مناطق جنوبی ایران بیشتر به صورت خوراکی و به شکل چاشنی غذا، روغن و دمنوش بود. در موارد کمتری نیز به عنوان مرهم و ضماد برای بهبود زخم استفاده می شد.

investigation of local knowledge regarding the local uses of moringa plant in the southern regions of iran

introduction: moringa (moringa spp.) is a native shrub with a high nutritional value found in the mountains and hills of southeastern regions in iran, extending from hormozgan, bashagard, to the border of pakistan. this valuable plant has not been properly known and identified.methods: the study followed a field fashion using checklists, observation along with participation, and interviews, as well as articles and books. data were collected, in the regions of hormozgan and sistan and baluchistan through in-person questions, research, and contact with the study population and elderly individuals, in the fall and winter of 2019. 40 checklists were collected from people living in the study areas. data were analyzed using spss software, mean and standard deviation were used to describe continuous variables and categorical variables were reported with number and percentage.results: the age mean of the participants was 47.82 ± 14.91 years ranging from 23 to 80 years. in both regions, moringa was used mostly as food (81%), and oil as a massaging alternative (19%). a total of 90.5% used the plant as a seasoning and food additive, oil, tea, and 9.5% used it as ointment and poultice to heal wounds. 85% dried consumption while 15% of the locals used it freshly.conclusions: the local uses of moringa plant were mostly as a seasoning and food additive, oil and tea. in less cases, it was used as ointment and poultice to heal wounds.