مطالعۀ تطبیقی عوامل موثر بر کاهش شیر مادر در طبّ ایرانی و طبّ رایج

مقدمه: تغذیۀ شیرخوار با شیر مادر یکی از مهم ترین عوامل ارتقای سطح بهداشت در کشورهاست. در متون طبّ ایرانی فصل های زیادی به تغذیه با شیر مادر اختصاص داده شده است. هدف این مطالعه، بررسی کاهش شیر مادر از دیدگاه طبّ ایرانی و بررسی تطبیقی آن با طبّ کلاسیک است.مواد و روش ها: این مقاله یک مطالعۀ مروری است و جامعۀ پژوهش آن، محتوای کتب معتبر طبّ ایرانی است. نمونه گیری به صورت هدفمند و بر اساس میزان وابستگی و ارتباط به مضامین تحت مطالعه بود. مطالعات انسانی از سال 2005 تا دسامبر 2015 در منابع طبّ نوین و کتب مرجع تغذیه و بانک های اطلاعاتی pubmed، science direct و google scholar جست وجو شد. داده ها به روش یادداشت برداری از مستندات، جمع آوری و تجزیه وتحلیل محتوایی شد.یافته ها: از دیدگاه طبّ ایرانی و طبّ کلاسیک علل اصلی کمبود شیر بر اساس فیزیوپاتولوژی تولید آن در چهار گروه طبقه بندی می شوند که عبارت اند از عوامل مربوط به غذا، عوامل مربوط به اختلال خون، عوامل مربوط به بافت پستانی و عوامل نفسانی و جسمی. اختلال کیفی و کمّی غذا یکی از مهم ترین علل کمبود شیر است. همچنین وجود خون صالح در تولید و میزان شیر مادر نقش مهمی دارد. ازجملۀ سایر شرایط برای تولید مناسب شیر، مزاج معتدل بافت پستانی است.نتیجه گیری: با توجه به اهمیت مقولۀ تغذیه با شیر مادر، توجه به برخی دیدگاه ها همچون مکتب طبّ ایرانی، علاوه بر گشودن دریچه های نو برای تحقیقات جدید، احتمالاً در موفقیت و پیشبرد سیاست های گسترش تغذیۀ انحصاری با شیر مادر نیز نقش موثری داشته باشد.