اثر روش های مختلف خاک ورزی و میزان بقایای گیاهی بر عملکرد، اجزای عملکرد و بازده اقتصادی گندم

به منظور مطالعه اثر روش های مختلف خاک ورزی و میزان بقایای گیاهی بر عملکرد، اجزای عملکرد و بازده اقتصادی گندم، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی گناباد در سال زراعی 92-1391 اجرا شد. سه روش خاک ورزی شامل 1 خاک ورزی متداول (شخم + دیسک + تسطیح + ایجاد فارو + کاشت با خطی کار)، 2 کم خاک ورزی (دیسک + ایجاد فارو + کاشت با خطی کار) و 3 بی خاک ورزی (کاشت با بذرکار کشت مستقیم) در کرت های اصلی و سه مقدار بقایای گیاهی شامل بدون بقایا، حفظ 30 درصد بقایا و حفظ 60 درصد بقایا در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر روش های خاک ورزی و میزان بقایا بر تجمع ماده خشک، عملکرد زیست توده، عملکرد دانه و شاخص برداشت معنی دار نشد. اثر خاک ورزی در سطح احتمال 5 درصد فقط بر تعداد سنبله در متر مربع معنی دار بود. بیشترین عملکرد زیست توده از تیمار بی خاک ورزی به دست آمد. با افزایش میزان بقایا از صفر به 60 درصد، عملکرد زیست توده و عملکرد دانه به طور نسبی افزایش یافت و بیشترین مقادیر آنها از تیمار حفظ 60 درصد بقایا حاصل شد، به طوری که بیشترین عملکرد دانه از تیمار توام خاک ورزی متداول با کاربرد 60 درصد بقایا به دست آمد. از نقطه نظر اقتصادی، تیمار خاک ورزی متداول با حذف بقایا برترین بود و تیمار کم خاک ورزی با حفظ 30 درصد بقایا در رتبه دوم قرار گرفت و در مقایسه با دیگر تیمارهای خاک ورزی و حفظ بقایا از درآمد خالص بالاتر و نرخ بازده بیشتری برخوردار بودند.