شناسایی ژنوتیپ های حساس و متحمل به تنش خشکی در گندم نان بر اساس برخی صفات فیزیولوژیک و فنولوژیک

اصلاح ژنوتیپ های متحمل به تنش می تواند از کاهش شدید عملکرد در شرایط خشکی جلوگیری کند. انتخاب ژنوتیپ ها بر اساس شاخص های فیزیولوژیک منجر به تولید ژنوتیپ هایی خواهد شد که سازگاری خوبی به شرایط تنش دارند. در این آزمایش، 30 ژنوتیپ گندم نان برای تحمل به خشکی بر اساس شاخص های فیزیولوژیک و فنولوژیک در شرایط مزرعه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد مقایسه قرار گرفتند. همچنین تنظیم اسمزی این ژنوتیپ ها در مرحله گیاهچه ای در شرایط تنش خشکی ارزیابی شد. تنش رطوبتی موجب کاهش محتوای نسبی آب برگ در ژنوتیپ های مورد بررسی شد. پتانسیل اسمزی ژنوتیپ ها تحت شرایط تنش خشکی در مرحله گیاهچه ای نسبت به حالت بدون تنش منفی تر شد و دوره رسیدگی تمامی ژنوتیپ ها کاهش یافت، اما زودرسی در ژنوتیپ های وری ناک، فونگ، فرونتانا، تجن، شیرودی و ws-82-9 بیشتر از بقیه ژنوتیپ‌ها بود. همبستگی معنی داری بین تنظیم اسمزی در مرحله گیاهچه ای و عملکرد ژنوتیپ ها در شرایط تنش خشکی به دست آمد. درصد کاهش محتوای نسبی آب برگ در ژنوتیپ سرداری 5/4 برابر بیشتر از ژنوتیپ وری ناک بود. ژنوتیپ های وری ناک، ws-82-9 و فرونتانا تحت تنش خشکی به خوبی از ساز و کار فرار و اجتناب بهره بردند. در مقابل، بیشترین عملکرد دانه تحت شرایط تنش خشکی مربوط به توده بومی سرداری و ارقام روشن و طوس به ترتیب با 6، 46/5 و 37/5 تن در هکتار بود. در نتیجه، این ژنوتیپ ها تحمل بیشتری به تنش خشکی داشتند و جهت کشت در شرایط تنش کمبود آب پیشنهاد می شوند.