بررسی کارایی مصرف انرژی ارقام مختلف برنج دانه بلند در استان گلستان

هدف از این پژوهش تحلیل میزان مصرف نهاده ها، تولید ستانده و بررسی کارایی فنی در اراضی شالی‌کاری استان گلستان با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها است. اطلاعات لازم از طریق پرسش‌نامه و مصاحبه حضوری با 173 شالی کار گلستانی به روش نمونه‌برداری تصادفی ساده در سال 1392 جمع‌آوری شد. نهاده‌های مورد بررسی شامل نیروی کارگری، ماشین ها، سوخت دیزل، بذر، سموم شیمیایی، کودهای شیمیایی، کود آلی و الکتریسیته بودند. نتایج نشان داد که مجموع مصرف انرژی در مزارع برای تولید شلتوک برنج 1/99060 مگاژول بر هکتار بود، به طوری که میانگین کل انرژی ورودی به مزارع شالی برای تولید برنج دانه بلند پرمحصول 1/108392 مگاژول بر هکتار و در تولید برنج دانه بلند مرغوب 3/89835 مگاژول بر هکتار برآورد شد. نهاده سوخت دیزل با 7/38 درصد از کل انرژی ورودی به مزارع شالی به عنوان پرمصرف‌ترین نهاده انرژی در تولید شلتوک برنج بود. پس از سوخت دیزل، بیش‌ترین سهم از کل انرژی ورودی در تولید شلتوک برنج مربوط به نهاده های الکتریسیته و ماشین ها به ترتیب با 3/29 و 2/19 درصد بودند. میانگین کارایی فنی کشاورزان شالی کار برنج دانه بلند مرغوب و برنج دانه بلند پرمحصول بر مبنای رویکرد نهاده محور و بازده متغیر نسبت به مقیاس در تحلیل پوششی داده ها به ترتیب 95/0 و 94/0 بود. نتایج به‌دست آمده از بهینه سازی انرژی در این تحقیق نشان داد که می توان در حدود 14 درصد از کل انرژی ورودی در تولید برنج دانه بلند مرغوب و 16/18 درصد از کل انرژی ورودی در تولید برنج دانه بلند پرمحصول را بدون هیچ کاهشی در میزان عملکرد، ذخیره کرد. نهاده انرژی الکتریسیته نیز بیش‌ترین سهم از کل انرژی ذخیره شده را به خود اختصاص داد.