تجزیه الکتروفورزی فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان تحت تنش خشکی در ژنوتیپ‌های گندم پاییزه در مرحله پنجه‌زنی

تنش خشکی یکی از مهم‌ترین تنش‌هایی است که از رشد گیاهان جلوگیری می‌کند. در این پژوهش، اثر تنش خشکی بر میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان کاتالاز (cat)، سوپراکسید‌دیسموتاز (sod) و پراکسیداز (pox) در سه گروه از گندم‌های پاییزه حساس، بینابین و متحمل به خشکی در مرحله پنجه‌زنی تحت سه شرایط آبی عادی (fc90%)، تنش متوسط (fc60%) و تنش شدید (fc30%) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد و سه آنزیم مورد نظر در مرحله پنجه‌زنی مورد ارزیابی قرار گرفتند. فعالیت آنزیم‌ها در بافت‌های برگی با الکتروفورز در ژل‌های آکریلامید افقی 5/7% بررسی شد. در این مطالعه چهار آیزوازیم برای pox، یک آیزوازیم برای cat و دو آیزوازیم برای sod شناسایی شد. تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که تنش خشکی اثر معنی‌داری بر فعالیت کلیه آنزیم‌ها داشت. میزان فعالیت آنزیمی در تنش شدید خشکی نسبت به حالت عادی در اکثر آنزیم‌ها افزایش یافت، به طوری‌که درصد افزایش فعالیت آنزیم‌های pox1، pox2، pox3 و pox4 نسبت به شرایط آبیاری عادی ترتیب 39، 86، 75 و 20 درصد و آنزیم‌های cat، sod1 و sod2 به‌ترتیب 31، 10و 15 درصد بود. نتایج حاصل نشان داد که از بین آنزیم‌های مورد مطالعه، آیزوازیم‌های sod تغییر فعالیت کمی داشتند و از این‌رو در مرحله پنجه‌زنی نقش کمرنگی در محافظت گیاه از تنش خشکی ایفا می‌کنند، در حالی‌که آنزیم پراکسیداز افزایش فعالیت بیشتری در شرایط تنش خشکی از خود نشان داد و به نظر می‌رسد آنزیم پراکسیداز به عنوان یکی از آنزیم‌های مهم، نقش موثری جهت افزایش مقاومت گندم در مقابل تنش ناشی از خشکی بر عهده دارد.