کارایی نشانگرهای EST-SSR در تعیین تنوع و ساختار ژنتیکی توده های بومی جو

توده های بومی از ذخایر ژنتیکی با ارزش در برنامه های اصلاحی گیاهان زراعی می باشند. تعیین سطح تنوع و روابط ژنتیکی بین توده های بومی، لازمه حفاظت و بهره برداری بهینه از این منابع با ارزش است. در پژوهش حاضر، تنوع و روابط ژنتیکی 119 توده بومی و 25 لاین پیشرفته و تجاری جو از کشورهای ایران، چین، مصر، روسیه، پاکستان و اسپانیا با استفاده از 22 جفت آغازگرest-ssr بررسی شد. در مجموع، 87 آلل در 21 جایگاه est-ssr، با میانگین 14/4 آلل به ازای هر جایگاه تکثیر شد. میزان اطلاعات چندشکلی از 23/0 (gbm1212) تا 84/0 (scssr09398) با میانگین 52/0 متغیر بود. نشانگرهای مورد مطالعه، دارای میانگین تنوع ژنی 58/0 با دامنه 24/0 تا 86/0 بودند. تجزیه خوشه ای بر اساس داده های est-ssr و با استفاده از الگوریتم neighbor-joining و ضریب فاصله تکاملی kimura 2-parameter، ژنوتیپ ها را به پنج گروه منتسب کرد. در تجزیه به بردارهای اصلی، سه بردار اول در مجموع 09/70 درصد از تغییرات مولکولی کل بین ژنوتیپ ها را تبیین کردند. نمایش دو بعدی ژنوتیپ ها بر اساس دو بردار اصلی اول، گروه بندی حاصل از تجزیه خوشه ای را تایید کرد. بر اساس تجزیه واریانس مولکولی، تنوع ژنتیکی بالایی درون گروه های جغرافیایی مشاهده شد که می تواند در برنامه های اصلاح جو استفاده شود. نتایج نشان داد که نشانگرهای est-ssr به عنوان نشانگرهای عملکردی از کارایی مناسبی برای بررسی روابط ژنتیکی ژتوتیپ ها و تعیین ساختار جمعیت ها برخوردار هستند.