بیماری لکه‌قهوه‌ای برنج و شناسایی قارچ‌های ایجاد کننده آن در استان گلستان

بیماری لکه ‌قهوه‌ای، یکی از بیماری های بذرزاد برنج است که در کلیه مراحل رشد گیاه از خزانه تا مزرعه، روی گیاه دیده می‌شود و خساراتی را از جنبه کیفی و کمی به محصول وارد می کند. هر چند این بیماری در بیشتر نقاط کشور که در آنها برنج کشت می‌شود وجود دارد، ولی اطلاعات دقیقی از پراکندگی بیماری، تنوع گونه‌ها و همچنین میزان خسارت های وارده در استان گلستان موجود نیست. از این رو، مطالعاتی در زمینه شناسایی بیماری و گونه‌های قارچ‌های عامل این بیماری در این استان به عمل آمد. برای این منظور، ابتدا از 83 مزرعه برنج در استان نمونه‌برداری شد. نمونه‌های گیاهی جمع‌آوری شده جهت جداسازی قارچ عامل بیماری پس از ضدعفونی سطحی روی محیط pda قرار داده شدند و بدین ترتیب 101 جدایه به دست آمد. بررسی صفات مورفولوژیکی کنیدی و کنیدیوفر، فرآیند تشکیل کنیدی و نحوه جوانه‌زنی آنها نشان داد که قارچ‌های عامل بیماری متعلق به جنس bipolaris هسـتند و دو گونه bipolaris oryzae و bipolaris spicifera شناسایی شد. گونه b. oryzae 25 درصد و گونه b. spicifera 75 درصد از کل جدایه‌ها را شامل شد. آزمایش بیماریزایی روی نشاهای برنج ارقام دمسیاه، آمل، طارم ندا، طارم عسگری و سنگ طارم انجام گرفت که نشان داد این قارچ ها روی برنج، بیماریزا بوده و موجب بروز علایم مشخص بیماری لکه قهوه ای برنج می شوند. جدایه ها همچنین قادر به آلوده کردن گندم، جو و علف های هرز سوروف (echinocloa crus-gali (l.) p.beauv) و فالاریس (phalaris minor l.) نیز بودند.