مطالعه تنوع ژنتیکی جمعیت‌های Triticum boeoticum تحت شرایط عادی و تنش کم آبی

به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی برخی از صفات زراعی و فیزیولوژیک و بررسی اثر تنش کم آبی روی آنها در 34 جمعیت از گونه triticum boeoticum آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار با در نظر گرفتن شرایط واجد و بدون تنش کم آبی در کرت های اصلی و جمعیت ها در کرت های فرعی در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز طی سال زراعی 90-1389 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس بیانگر تفاوت معنی دار بین جمعیت ها در تمام صفات مورد بررسی و وجود تنوع ژنتیکی بین جمعیت ها بود. عملکرد دانه و طول × عرض دومین برگ زیر سنبله در هر دو شرایط دارای بالاترین ضریب تنوع فنوتیپی و روز تا رسیدگی فیزیولوژیک دارای پایین ترین ضریب تنوع فنوتیپی بودند. محاسبه ضرایب همبستگی بین صفات و انجام رگرسیون گام به گام در هر دو شرایط واجد و فاقد تنش نشان داد که طول × عرض دومین برگ زیر سنبله و ارتفاع بوته رابطه مثبتی با عملکرد دانه دارند. علاوه بر این، در شرایط بدون تنش شاخص کلروفیل نیز به مدل رگرسیونی وارد شد. در تجزیه خوشه ای برای شرایط تنش کم آبی، پنج خوشه به دست آمد و جمعیت های 114، 118، 176 و 216 با داشتن بیشترین شاخص کلروفیل و عملکرد دانه به عنوان جمعیت های بهتر شناسایی شدند. نتایج تجزیه خوشه ای در محیط بدون تنش به سه خوشه منجر شد و جمعیت های 3، 10، 12، 52، 120، 127، 257، 277، 320 و 485 از گروه دوم، دارای بیشترین عملکرد دانه، شاخص کلروفیل برگ و طول × عرض دومین برگ زیر سنبله بودند.