بررسی تاثیر کود سیلیکات پتاسیم در کنترل بیماری سوختگی غلاف برگ برنج در مزرعه

مقدمه: بیماری سوختگی غلاف برگ برنج ناشی از قارچ rhizoctonia solani kühn (گروه آناستوموزی ag-1 ia) بیماری مهم برنج از لحاظ اقتصادی در دنیا است که به‌طور چشم‌گیری عملکرد برنج و کیفیت بذر را کاهش می‌دهد. در حال حاضر مهم‌ترین راه مدیریت بیماری سوختگی غلاف برگ برنج، بهره‌گیری از روش‌های زراعی و کاربرد قارچ‌کش‌ها در مزرعه است. از جمله روش‌های زراعی موثر در مدیریت این بیماری، مصرف بهینه و مناسب کودهای شیمیایی است. کود سیلیکات پتاسیم یکی از کودهای شیمیایی موثر و مفید در کنترل و کاهش بیماری سوختگی غلاف برنج است. مصرف این عنصر به‌ویژه در خاک‌های فقیر یا خاک‌های حاوی مقادیر ناکافی عناصر، می‌تواند در کنترل بیماری سوختگی غلاف موثر باشد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر محلول‌پاشی کود سیلیکات پتاسیم بر کنترل بیماری سوختگی غلاف و عملکرد محصول تحت شرایط مزرعه‌ای بود.مواد و روش‌ها: جدایه بیمارگر rhizoctonia solani ag-1 ia روی مخلوط پوسته و بذر برنج تکثیر و به‌عنوان مایه تلقیح استفاده شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل با دو فاکتور در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 1400 و 1401 در موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) اجرا شد. فاکتور اول، غلظت‌های مختلف محلول‌پاشی در پنج سطح شامل محلول‌پاشی کود سیلیکات پتاسیم به میزان صفر (شاهد)، یک، دو و سه کیلوگرم در هکتار و محلول‌پاشی قارچ‌کش پروپیکونازول به میزان یک لیتر در هکتار و فاکتور دوم، تعداد دفعات محلول‌پاشی در دو سطح شامل یک‌مرحله‌ای (آغاز مرحله پنجه‌زنی) و دومرحله‌ای (آغاز مراحل پنجه‌زنی و آبستنی) بود. صفات اندازه‌گیری شده شامل شدت و میزان وقوع بیماری و عملکرد دانه بود. تجزیه واریانس داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار sas و مقایسه میانگین‌ها با استفاده از آزمون توکی در سطح احتمال پنج درصد انجام شد.یافته‌های تحقیق: نتایج به‌دست آمده از تحقیق حاضر نشان داد که استفاده از کود سیلیکات پتاسیم به میزان دو کیلوگرم در هکتار در مزرعه سبب کاهش بیماری سوختگی غلاف برگ برنج شد. نتایج نشان داد که در شرایط کاربرد کود سیلیکات پتاسیم، شدت بیماری سوختگی غلاف در سال‌های اول و دوم آزمایش به‌ترتیب 13.00 و 12.47 درصد و میزان وقوع بیماری به‌ترتیب 14.12 و 13.90 درصد بود، در حالی‌که با مصرف قارچ‌کش پروپیکونازول، شدت بیماری در سال‌های اول و دوم به‌ترتیب 11.21 و 10.77 درصد و میزان وقوع بیماری به‌ترتیب 10.97 و 10.60 درصد بود. در مقابل در تیمار شاهد، شدت بیماری در سال‌های اول و دوم به‌ترتیب 15.85 و 16.02 درصد و میزان وقوع بیماری به‌ترتیب 20.63 و 20.8 درصد اندازه‌گیری شد. اگرچه تاثیر کود سیلیکات پتاسیم در کاهش توسعه بیماری (شدت و میزان وقوع بیماری) کم‌تر از اثر کاهش‌دهندگی قارچ‌کش پروپیکونازول بود، اما نسبت به تیمار شاهد اثر بازدارندگی مناسب و قابل‌توجهی در توسعه بیماری داشت. به این ترتیب، در زمین‌هایی که در سال قبل، ارقام حساس به بیماری سوختگی غلاف کشت شده و یا بیماری با شدت زیاد مشاهده شده باشد و مزرعه مستعد آلودگی به بیماری سوختگی غلاف برگ برنج باشد، می‌توان استفاده از کود سیلیکات پتاسیم همراه با قارچ‌کش پروپیکونازول را جهت کنترل بیماری توصیه کرد.نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست آمده از این مطالعه نشان داد که استفاده از کود سیلیکات پتاسیم به میزان دو کیلوگرم در هکتار در یک مرحله و در زمان آغاز پنجه‌زنی برنج سبب کاهش توسعه بیماری سوختگی غلاف شد. علاوه بر این، تفاوت معنی‌داری در کاهش شدت و وقوع بیماری بین میزان بیش‌تر کود سیلیکات پتاسیم بررسی شده در این آزمایش (سه کیلوگرم در هکتار) با میزان توصیه شده توسط شرکت سازنده (دو کیلوگرم در هکتار) و همچنین استفاده از کود بین یک (آغاز پنجه‌زنی) و دو مرحله از رشد گیاه (آغاز پنجه‌زنی و آبستنی) مشاهده نشد؛ بنابراین، استفاده از غلظت کم‌تر کود سیلیکات پتاسیم (دو کیلوگرم در هکتار) در یک مرحله رشدی (آغاز پنجه‌زنی) به‌منظور کاهش بیماری سوختگی غلاف برگ برنج پیشنهاد می‌شود.

study on the effect of potassium silicate fertilizer in controlling rice leaf sheath blight disease in the field

introductionsheath blight disease of rice caused by rhizoctonia solani ag-1 ia, has been recognized as a significant economic disease, which significantly reduces rice yield and seed quality. currently, the most important method to manage the disease of rice sheath blight is agricultural methods and the use of fungicides in the field. among the effective agricultural methods in managing this disease is the optimal and suitable application of chemical fertilizers. potassium silicate fertilizer is one of the effective and useful chemical fertilizers in controlling and reducing the sheath blight disease. application of this element especially in poor or insufficient soils can be effective in controlling sheath blight disease. the objective of this study was to investigate the effect of foliar application of potassium silicate fertilizer on grain yield and sheath blight disease control under field conditions.materials and methodsa virulent isolate of r. solani was prepared on a mixture of rice hull and grain and used as an inoculum. this experiment was conducted as factorial with two factors based on randomized complete block design in three replications in rice research institute of iran (rrii), during 2021 and 2022. the first factor was different concentrations of foliar spraying at five levels including 0 (control), one, two and three kg/ha of potassium silicate fertilizer and one lit/ha of propiconazole fungicide and the second factor was frequency of foliar spraying at two levels including one time (at the beginning of tillering stage) and two times (at the beginning of tillering and booting stages). the measured traits were disease severity, disease incidence and grain yield. analysis of variance was done using sas software and comparison of means was done using tukey’s test at 5% probability level.research findingsthese results of the present study showed that the use of potassium silicate fertilizer at the rate of two kg/ha in the field conditions reduced rice leaf sheath blight disease. these results indicated that under the conditions of potassium silicate fertilizer application, the severity of sheath blight disease was 13.00% and 12.47%, and the disease incidence was 14.12% and 13.9% in the first and second years of the experiment, respectively, while with the use of propiconazole fungicide, the disease severity was 11.21% and 10.77% and the disease incidence 10.97% and 10.60% in the first and second years, respectively. furthermore, the disease severity in the first and second years in control treatment was measured as 15.85% and 16.02% and the disease incidence 20.63% and 20.8%, respectively. although the effect of potassium silicate fertilizer in reducing the disease development (disease severity and incidence) was lower than the effect of propiconazole fungicide, it had a suitable inhibitory effect in disease development compared to the control treatment.