اثر مصرف کودهای زیستی و پوترسین بر مولفه های پرشدن دانه و انتقال مجدد ماده خشک تریتیکاله (triticosecale wittmack) در شرایط محدودیت آبی

به منظور بررسی تاثیر مصرف کودهای زیستی و پوترسین بر مولفه های پر شدن دانه، انتقال مجدد ماده خشک و عملکرد دانه تریتیکاله در شرایط محدودیت آبی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 99-1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل به عنوان شاهد و قطع آبیاری در 50 درصد مراحل آبستنی و سنبله دهی به‌ترتیب به عنوان محدودیت شدید و ملایم آبی)، مصرف کودهای زیستی در چهار سطح (عدم مصرف به عنوان شاهد، مصرف ورمی کمپوست، میکوریزا، مصرف توام ورمی‌کمپوست و میکوریزا) و محلول پاشی پوترسین (محلول پاشی با آب به عنوان شاهد و محلول پاشی 0.4 و 0.8 میلی مولار) بودند. نتایج نشان داد که مصرف توام ورمی‌کمپوست و میکوریزا به همراه محلول‌پاشی 0.8 میلی‌مولار پوترسین در شرایط آبیاری کامل، موجب کاهش انتقال مجدد ماده خشک از ساقه (34.59 درصد) و اندام هوایی (28.76 درصد) و سهم این فرآیندها در عملکرد دانه (به‌ترتیب 94.14 و 85.74 درصد) نسبت به شرایط عدم مصرف کودهای زیستی و پوترسین در تیمار قطع آبیاری در مرحله آبستنی شد. همچنین مصرف توام ورمی‌کمپوست و میکوریزا به همراه محلول‌پاشی 0.8 میلی‌مولار پوترسین در تیمار آبیاری کامل، وزن ریشه (62.11 درصد)، حجم ریشه (63.17 درصد)، فتوسنتز جاری (85.53 درصد) و سهم این فرآیند در عملکرد دانه (28.65 درصد)، طول دوره پر شدن دانه (20.37 درصد) و عملکرد دانه (39.6 درصد) را نسبت به عدم مصرف کودهای زیستی و پوترسین در تیمار قطع آبیاری در مرحله آبستنی افزایش داد. بر اساس نتایج این آزمایش به نظر می رسد مصرف کودهای زیستی و پوترسین با بهبود فتوسنتز جاری و مولفه های پر شدن دانه، می‌توانند عملکرد دانه تریتیکاله را در شرایط محدودیت آبی افزایش دهند.

effect of biofertilizer and putrescine application on grain filling components and dry matter remobilization of triticale (triticosecale wittmack) under water limitation conditions

to study the effect of biofertilizer and putrescine application on grain filling components and dry matter remobilization of triticale (triticosecale wittmack) in water limitation conditions, an experiment was conducted as factorial in randomized complete block design with three replications at the research farm of faculty of agriculture and natural resources, university of mohaghegh ardabili, ardabil, iran, in 2020. the experimental treatments were included irrigation in three levels (full irrigation as control, irrigation withholding at 50% of heading and booting stages as moderate and severe water limitation, respectively), application of biofertilizers in four levels (no application as control, application of vermicompost, application of mycorrhiza, both application vermicompost and mycorrhiza), and application of putrescine (water sprying as control, and foliar application of 0.4 and 0.8 mm putrescine). the results showed that co-application of vermicompost and mycorrhiza along with foliar application of 0.8 mm putrescine under full irrigation conditions decreased dry matter remobilization from stem (34.59%) and shoot (28.76%) and their contribution in grain yield (94.14 and 85.74%, respectively) compared to no application of biofertilizers and putrescine under irrigation withholding conditions at booting stage. furthermore, co-application of vermicompost and mycorrhiza along with foliar application of 0.8 mm putrescine under full irrigation conditions increased root weight (62.11%), root volume (63.17%), current photosynthesis (85.53%) as well as contribution of current photosynthesis in grain yield (28.65%), grain filling period (20.37%) and grain yield (39.6%) compared to no application of biofertilizers and putrescine under irrigation withholding conditions at booting stage. based on the results of this experiment, it seems that the application of biofertilizers and foliar application of putrescine can increase the grain yield of triticale under water limitation conditions by improving current photosynthesis and grain filling components.