نقش سطوح مختلف بهره برداری بر شاخص های اقتصادی و انرژی تولید گندم آبی (مطالعه موردی: شهرستان دهلران)

به منظور ارزیابی نقش سطوح مختلف بهره برداری بر شاخص های اقتصادی و انرژی تولید گندم آبی در شهرستان دهلران استان ایلام، این مطالعه اجرا و در آن مزارع با مساحت های 5-1، 10-5 و 15-10 هکتار بررسی شد. روش نمونه گیری از نوع طبقه بندی ساده بود و شاخص های انرژی شامل نسبت انرژی، بهره وری انرژی، شدت انرژی، افزوده خالص انرژی و شاخص های اقتصادی شامل هزینه تولید، ارزش ناخالص تولید، درآمد خالص و نسبت سود به هزینه ارزیابی شد. تجزیه واریانس داده ها با استفاده از نرم افزار spss و محاسبات اقتصادی با نرم افزار excel انجام شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اختلاف معنی داری بین تیمارهای مورد بررسی در سطح احتمال یک درصد از نظر شاخص های انرژی و اقتصادی وجود داشت. ارزیابی شاخص های انرژی نشان داد که برای مزارع با مساحت 5-1، 10-5 و 15-10 هکتار، شاخص نسبت انرژی به ترتیب برابر با 4.12، 5.20 و 5.77 بود، در حالی که بهره وری انرژی به ترتیب برابر با 0.17، 0.21 و 0.23 کیلوگرم بر مگاژول و شدت انرژی به ترتیب برابر با 5.98، 4.81 و 4.44 مگاژول بر کیلوگرم به دست آمد. سهم انرژی های تجدیدپذیر از کل انرژی ورودی در سطوح مورد بررسی به ترتیب برابر با 17 درصد، 18 درصد و 19 درصد و سهم انرژی های تجدیدناپذیر برابر با 83 درصد، 82 درصد و 81 درصد تخمین زده شد. نسبت سود به هزینه نیز برابر با 2.16، 2.60 و 2.95 برآورد شد. نتایج این مطالعه نشان داد که با افزایش سطح زیر کشت، نسبت انرژی، بهره وری انرژی و نسبت سود به هزینه، افزایش و شدت انرژی و هزینه تولید در هکتار کاهش یافت. بهترین تیمار (سطح زیر کشت) نیز تیمار 15-10 هکتار تعیین شد. بنابراین، به نظر می رسد که تدوین و اجرای برنامه های لازم به منظور یکپارچه سازی اراضی، سبب بهبود شاخص های انرژی و اقتصادی و افزایش بهره وری در بخش کشاورزی خواهد شد.

The role of different levels of utilization in economic and energy indicators of irrigated wheat production (A case study: Dehloran township)

To evaluate the role of different levels of exploitation on economic and energy indices of irrigated wheat production in Dehloran city, Ilam province, Iran, this study was conducted and the farms with areas of 15, 510 and 1015 ha were surveyed. The sampling method was simple classification and the energy indices including energy ratio, energy efficiency, energy intensity and net energy as well as the economic indices including production cost, gross production value, net income and profit to cost ratio were evaluated. Data analysis of variance and the economic calculations was performed usin SPSS and Excel softwares, respectively. The results of analysis of variance showed that there was a significant difference between the treatments at the 1% probability level in term of energy and economic indices. Evaluating the energy indices indicated that for farms with an area of 15, 510 and 1015 ha, the energy ratio index was 4.12, 5.20 and 5.77, respectively, while the energy productivity was determined 0.17, 0.21 and 0.23 kg.MJ1 and the energy intensity was 5.98, 4.81 and 4.44 MJ.kg1, respectively. The proportion of renewable energies from the total input energy for the studied areas of 15, 510 and 1015 ha was stimated to be 17%, 18% and 19% and the proportion of nonrenewable energies was 83%, 82% and 81% , respectively. The profit to cost ratio was also evaluated to be 2.16, 2.60 and 2.95, respectively. The results of this study showed that with increasing cultivation area, energy ratio, energy productivity and profit to cost ratio increased and energy intensity and production cost per ha decreased. The best treatment was also determined 1015 ha. Therefore, it seems that the development and implementation of necessary programs for land consolidation will improve the energy and economic indices and increase the efficiency and productivity in agriculture.