بررسی بیان تعدادی از ژن های مرتبط با تحمل به خشکی در برنج (oryza sativa l.)

به ‌منظور بررسی تاثیر تنش اسمزی ناشی از اعمال ماده پلی‌اتیلن گلیکول 6000 بر مولفه‌های جوانه‌زنی بذر و تعیین ژنوتیپ های متحمل و حساس به خشکی، 21 ژنوتیپ برنج در سه سطح تنش اسمزی (صفر، 7.5 و 15 مگاپاسکال) با آرایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تمام ژنوتیپ‌ها در صفات مورد بررسی شامل طول ریشه‌چه، طول ساقه چه، نسبت طول ریشه چه به ساقه چه، وزن تر ریشه چه، وزن خشک ریشه چه، وزن تر ساقه چه و وزن خشک ساقه چه، دارای تفاوت معنی‌داری در سطوح مختلف تنش اسمزی بودند. اثر ژنوتیپ‌ و برهمکنش ژنوتیپ و تنش اسمزی در تمامی صفات بررسی‌شده معنی دار بود. بر اساس صفات اندازه گیری شده، لاین 416 و ژنوتیپ ir28 به ترتیب به‌عنوان ژنوتیپ های متحمل و حساس به تنش اسمزی انتخاب شدند. پس از استخراج rna و سنتز cdna، الگوی بیان چهار ژن واکنش دهنده به تنش خشکی (sod، fnr، apx وndh)در تیمارهای صفر، 4، 8، 10 و 24 ساعت تنش دهیدراسیون در مرحله گیاهچه ای در دو ژنوتیپ ir28 و لاین 416 با استفاده از تکنیک realtime pcr مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که ژن های واکنش دهنده به خشکی بیان بالاتری در لاین متحمل 416 نسبت به ژنوتیپ حساس ir28 داشتند و بیان همه ژن ها به جز fnr با افزایش تنش، افزایش یافت. همچنین، ژن apx در زمان‌های ابتدایی پس از تنش بیان چندانی در هر دو ژنوتیپ نداشت، اما بیش ترین میزان بیان خود را در 24 ساعت پس از تنش در ژنوتیپ حساس ir28 نشان داد.

Studying expression of some genes associated with drought stress in rice (Oryza sativa L.)

To investigate the effect of osmotic stress induced by polyethylene glycol 6000 on seed germination components and identifying drought tolerant and susceptible genotypes, 21 rice genotypes were studied at three levels of osmotic stress (0, 7.5 and 15 MPa) with factorial arrangement in a completely randomized design with three replications. The results indicate that there were significant differences among genotypes in different levels of osmotic stress for all studied traits including radicle length, shoot length, radicle to shoot length ratio, radicle fresh weight, radicle dry weight, shoot fresh weight and shoot dry weight. The effect of genotype and genotype osmotic stress interaction were significant in all studied components. Based on measured traits, the genotypes IR28 and Line 416 were selected as susceptible and tolerant genotypes to osmotic stress, respectively. After RNA extraction and cDNA synthesis, the expression pattern of four drought responsive genes (SOD, FNR, APX and NDH) in two genotypes, IR28 and 416, at seedling stage under treatments of 0, 4, 8, 10 and 24 hours of the dehydration stress were studied using real time PCR technique. The results of this study showed that drought responsive genes had higher expression in the tolerant Line 416 than the sensitive genotype IR28 and the expression of all genes except FNR increased with increasing osmotic stress. Also, APX gene didn’t show the significant expression in either genotype, but showed the highest expression at 24 hours after stress in the sensitive genotype IR28.