معرفی خردل برگ مومی (boreava orientalis jaub. and spach.) به‌عنوان یک علف هرز مشکل ساز در مزارع گندم استان کردستان

در مطالعات میدانی علف‌های هرز مزارع گندم استان کردستان، گیاهی بیگانه از تیره شب‌بو برای فلور استان مشاهده شد. این گیاه، علف هرز مزارع گندم شهرستان‌های دهگلان، قروه، بیجار و دیواندره طی کم تر از یک دهه گذشته بوده و جمعیت آن در این مناطق طی سه الی چهار سال اخیر به شدت افزایش یافته است. این گیاه به انگلیسیwaxy leaved mustard  نامیده می‌شود و نام علمی آن مطابق با فلور ترکیهboreava orientalis jaub. and spach.  است. در فلور ایران این گونه مترادف با isatis quadrualata معرفی شده است. در این مطالعه، پراکنش و میزان تراکم علف هرز خردل برگ مومی در سه شهرستان دهگلان، قروه و بیجار و 15 مزرعه از هر شهرستان، بررسی و با علف‌های هرز رایج منطقه مقایسه شد. داده ها با روش مشاهده ای جمع آوری و نمره‌دهی بر مبنای صفر تا 100 انجام شد. جهت تهیه نقشه پراکنش این علف هرز از نرم افزار gis استفاده و ترسیم داده‌های حاصل از نمونه‌برداری با استفاده از روش فاصله ای معکوس وزنی (idw) درون‌یابی شد. نتایج این مطالعه نشان داد که مناطق آلوده به علف هرز خردل برگ مومی بیش تر در محورهای سنندج به دهگلان، سنندج به بیجار و دهگلان به بیجار و تراکم علف هرز در این مناطق تا حدود 40 بوته در متر مربع بود. بذرهای این علف هرز پس از رسیدن و قبل از اینکه گندم برداشت شود، ریزش می‌کنند و با مساعد شدن شرایط محیطی از اواخر آبان تا اواخر آذر، جوانه می‌زنند. پراکنش این علف هرز به‌صورت کپه‌ای است و در برخی مناطق در حدود 35 درصد از سطح مزارع را می‌پوشاند و تخمین زده می شود که در تراکم های بالا در حدود 70 درصد از عملکرد گندم را کاهش می دهد. تراکم این گیاه در مزارع آبی نسبت به مزارع دیم بیش تر است و خسارت بیش تری نیز وارد می‌کند. اگرچه حدود شش سال از حضور این علف هرز در منطقه می‌گذرد، اما روند گسترش آن شدید و نگران‌کننده است و پیشنهاد می شود که مطالعات جامع تری در مورد ویژگی های مختلف این علف هرز و روش های مناسب مبارزه با آن انجام شود.

Introducing Waxy leaved mustard (Boreava orientalis Jaub. & Spach.) as a problematic weed in wheat fields of Kurdistan province

In field studies of weeds in the wheat fields of Kurdistan province, Iran, an alien plant from Brassicaceae species were observed for the flora of the province. This plant has been a weed in the wheat fields of Dehgolan, Ghorveh, Bijar and Divandareh (all of Kurdistan, Iran) for less than a past decade and its population has increased extremely in the last three to four years. According to the Turkish flora, this plant is nominated waxy leaved mustard and its scientific name is Boreava orientalis Jaub & Spach. The flora of Iran introduced this species as the synonym of Isatis quadrualata. In this study, weed density and distribution of B. orientalis was investigated in three regions, Dehgolan, Ghorveh and Bijar, and 15 fields from each region and compared with common weeds of the region. Data were collected by observational method and scoring was performed on a scale of 0 to 100. GIS software (ver. 10) was used to construct the distribution map of this weed and sampling data were interpolated using the inverse distance weighting (IDW) method. The results of this study showed that the regions infected to waxy leaved mustard were more in Sanandaj to Dehgolan, Sanandaj to Bijar and Dehgolan to Bijar path and weed density in these areas was about 40 plants/m2. The seeds of this weed will fall after maturity and before harvesting wheat and germinate under favorable environmental conditions from late November to late December. The distribution of waxy leaved mustard is clumpy and in some fields covers about 35% of the field surface and wheat yield loss at this high densities was estimated to be 70%. The density of this weed in the irrigated fiels is higher than in the dry fields and causes more damage. Although this weed has been present in the region for about six years, but its spread is intense and worrying. It is recommended that more comprehensive studies be carried out on the different characteristics and appropriate methods of controlling this weed.