افزایش بیان ژن‌های رمزکننده آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز و فنیل آلانین‌آمونیا‌لیاز و فاکتور رونویسی bzip33 تحت شرایط کمبود روی در گندم نان (triticum aestivum l.)

به منظور بررسی اثر تنش کمبود روی (zn) بر بیان ژن‌های رمزکننده آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز و فنیل آلانین ‌آمونیا‌لیاز و فاکتور رونویسی bzip33 در ارقام رویکارا و روی-ناکارای گندم نان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه اجرا شد. ارقام بیات (روی-کارا) و هیرمند (روی-ناکارا) در شرایط کمبود روی خاک و کفایت آن کشت و بیان نسبی ژن‌های مورد نظر در برگ و ریشه ارقام در دو مرحله، یک ماه بعد از جوانه‌زنی (دوره رویشی) و 30 درصد سنبله‌دهی (دوره زایشی) با روش real time pcr اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که تحت شرایط کمبود روی، افزایش میزان بیان ژن سوپراکسید‌ دیسموتاز در مرحله رویشی و زایشی به طور معنی داری در رقم روی-کارا (بیات) بیش تر از رقم روی-ناکارا (هیرمند) بود. بیش ترین میزان افزایش بیان ژن فنیل‌آلانین‌ آمونیالیاز (50/56 برابر شاهد) در مرحله رویشی در ریشه رقم رویکارا مشاهده شد، اما در مرحله زایشی بین ارقام رویکارا و رویناکارا در هر دو اندام برگ و ریشه به لحاظ میزان بیان این ژن اختلاف معنی داری مشاهده نشد. بیان ژن رمزکننده فاکتور رونویسی bzip33 در برگ رقم رویکارا تحت شرایط کمبود روی به طور معنی داری بیش تر از رقم رویناکارا بود، ولی اختلاف بیان این ژن در ریشه بین رقم رویکارا و رویناکارا معنی دار نبود. بنابراین، نتایج مطالعه حاضر نشان داد که ژن‌های رمزکننده آنزیم‌های سوپراکسید دیسموتاز و فنیل آلانین‌آمونیا‌لیاز و فاکتور رونویسی bzip33 (احتمالاً از طریق فعال سازی بیان ژن های ترنسپورتر روی) در تحمل تنش کمبود روی خاک در رقم رویکارای گندم نان دخیل بودند.

Enhanced expression of superoxide dismutase, phenylalanine ammonialyase and bZIP33 transcription factor encoding genes under Zn deficiency conditions in bread wheat (Triticum aestivum L.)

A factorial experiment (based on completely randomized design) with three replications was conducted in greenhouse to investigate the effect of soil Zn deficiency on the expression levels of genes encoding superoxide dismutase (SOD) and phenylalanine ammonialyase (PAL) antioxidant enzymes and bZIP33 transcription factor in Znefficient and inefficient bread wheat cultivars.Bayat(Znefficient) and Hirmand (Zninefficient) cultivars were grown under soil Zn deficiency and normal conditions.The expression levels of three abovementioned genes were measured using Real time PCR technique in leaf and root of the cultivars at two growth stages, one month after germination (vegetative) and 30% of heading (reproductive). The results of analysis of variance and mean comparisons of the treatments showed that the increased expression of SOD gene in vegetative and reproductive stages in Znefficient (Bayat) cultivar is more than that of Zninefficient (Hirmand) cultivar.The highest expression of PAL (50.56 fold) was observed in root of Znefficient (Bayat) cultivar at vegetative stage, butno significant difference was observed for PAL gene expression between Znefficient and inefficient cultivars in both leaf and root tissues.The expression level of bZIP33 in the leaf of Znefficient cultivar (Bayat) under Zn deficiency conditions was more than that of Zninefficient cultivar, while no significant difference was found for the expression of this gene between Znefficient and inefficient cultivars in root. Therefore, the results of this study demonstrated that SOD, PAL and bZIP33genes (probably through activation of Zn transporter genes) are involved in tolerance to soil Zn deficiency stress in Znefficient bread wheat cultivar.