مطالعه بیان ژن‌های zip1، zip3 و zip6 در گندم نان تحت شرایط کمبود روی

کمبود روی (zn) در خاک، عملکرد گیاه و محتوای روی دانه را کاهش می دهد. تنظیم بیان ژن های خانواده zip (zrt/irtlike protein)، یکی از مکانیسم های عمده گیاهان برای مقابله با تنش کمبود روی است. به منظور مطالعه بیان ژن های zip1، zip3 و zip6 در برگ و ریشه ارقام گندم رویکارا و رویناکارا تحت شرایط کمبود روی، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. ارقام بیات و نیک نژاد (رویکارا) و هیرمند و کرج 1 (رویناکارا) در شرایط کفایت روی و کمبود آن کشت و بیان نسبی این ژن ها در ریشه و برگ در دو مرحله رشدی، 28 روز بعد از جوانه زنی (رویشی) و 30 درصد سنبله دهی (زایشی)، اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که میزان بیان نسبی هر سه ژن تحت شرایط کمبود روی در ارقام رویکارا به طور معنی داری (p≤0.01) بیش تر از ارقام رویناکارا افزایش یافت. بیان نسبی ژن zip1 در مراحل رویشی و زایشی در ریشه به طور معنی داری (p≤0.01) بیش تر از برگ بود، در حالی کهژن های zip3 و zip6 همدر ریشه و هم در برگ بیان شدند. تجزیه همبستگی بیان ژن ها و محتوای zn دانه نشان داد که همبستگی مثبت و معنی داری (p≤0.05) بین بیان ژن zip6 در برگ در مرحله زایشی و محتوای zn دانه گندم وجود دارد. به طور کلی، افزایش بیان ژن zip1 در ریشه و ژن های zip3 و zip6 در ریشهو برگ در این تحقیق نشان داد که احتمالاً ژن zip1 عمدتاً در  جذب روی از خاک و ژن های zip3 وzip6 درجذب و انتقال روی به اندام های هوایی در گندم نان دخالت دارند.