کاربرد نیتروژن و کودهای زیستی بر عملکرد، کارایی مصرف نیتروژن و برخی صفات مورفوفیزیولوژیک برنج

به منظور مطالعه عملکرد دانه، کارایی مصرف نیتروژن، انتقال مجدد و مولفه‌های پرشدن دانه برنج در واکنش به کاربرد نیتروژن و کودهای زیستی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1393 در مزرعه ای در شهرستان سیاهکل استان گیلان انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل مقادیر کود نیتروژن در چهار سطح (صفر، 60، 90 و 120 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص) از منبع اوره و کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد کود زیستی، کاربرد میکوریز، کاربرد ازتوباکتر و آزوسپریلیوم، کاربرد توام میکوریز با ازتوباکتر و آزوسپریلیوم) بودند. نتایج نشان داد که بیش‌ترین عملکرد دانه و مولفه‌های پرشدن دانه (سرعت، طول دوره و دوره موثر پر شدن دانه) در بالاترین سطح نیتروژن و کاربرد توام میکوریز با ازتوباکتر و آزوسپریلیوم به‌دست آمد. با افزایش سطوح نیتروژن، میزان انتقال مجدد ماده خشک از کل بوته و ساقه کاهش یافت. کاربرد میکوریز، ازتوباکتر و آزوسپریلیوم با 120 کیلوگرم در هکتار نیتروژن، سهم فرآیند انتقال مجدد در عملکرد دانه و میزان مشارکت ذخایر ساقه را کاهش داد. بیش‌ترین کارایی مصرف نیتروژن به سطح کودی 60 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و کم‌ترین آن به سطح کودی 120 کیلوگرم در هکتار نیتروژن تعلق داشت. به طور کلی، نتایج این تحقیق نشان داد که120 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص و کاربرد توام میکوریز با ازتوباکتر و آزوسپریلیوم می‌تواند به عنوان ابزار مناسب برای افزایش عملکرد دانه برنج مورد استفاده قرار گیرد.