ارزیابی مولکولی و بیوشیمیایی دو رقم گندم نان (.triticum aestivum l) تحت تاثیر تنش اکسیداتیو

تنش ناشی از عناصر فلزی یکی از مشکلات جدی بازدارنده تولید محصول در سراسر جهان است. تنش فلزی باعث تغییرات فنوتیپی، آنزیمی و بیان ژن در گیاهان می‌شود. اساساً، اثرات مضر تنش فلزی با تولید مقدار زیادی گونه‌های فعال اکسیژن (ros) ایجاد می‌شود. اگرچه مقادیر بالای گونه‌های فعال اکسیژن (ros)مضر است، اما در غلظت‌های پایین و متعادل به عنوان یک عامل سیگنالی و انتقال عمل می‌کنند. در این بررسی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل نیترات نقره (agno3)به‌عنوان عامل تنش اکسیداتیو در سه سطح (0، 1 و 2 میلی‌مولار) و دبکو (dabco) به‌عنوان آنتی اکسیدانت در سه سطح (0، 10 و 20 میلی‌مولار) بودند که روی دو رقم گندم (فلات و تجن)اعمال شدند. صفات مورد ارزیابی شامل کلرفیل a، کلرفیل b، شاخص سطح اکسیداسیونی سلول‌ (tbarm) و بیان ژن‌های متالوتیونین و گلوکناز بود.نتایج نشان داد که تیمار نیترات نقره در سطوح بالا و بدون دبکو کلروفیل a و b را کاهش داد و از طرفی موجب افزایشtbarm  شد. بر اساس نتایج این آزمایش، تحت شرایط تنش ابتدا بیان ژن‌های متالوتیونین و گلوکناز افزایش یافت و سپس با افزایش سطح نیترات نقره بیان آن‌ها کاهش یافت. بالاترین و پایین‌ترین سطح بیان ژن‌های متالوتیونین و گلوکناز در هر دو رقم تجن و فلات به‌ترتیب در تیمارهای1 میلی‌مولار و 2 میلی‌مولار نیترات نقره رخ داد. شناسایی نقش ژن های مزبور در واکنش به تنش اکسیداتیو، علاوه بر تحلیل سازوکار تاثیر سمیت فلزات سنگین، امکان استفاده از این ژن ها را در برنامه های اصلاحی اعم از کلاسیک و مولکولی فراهم می آورد.