ارزیابی سازگاری زنبور پارازیتوئید (trichogramma brassicae (hym.: trichogrammatidae با ارقام انتخابی گوجه‌ فرنگی در مدیریت تلفیقی شب‌ پره‌ی (tuta absoluta (lep.: gelechiidae

در پژوهش حاضر، باتوجه به تاثیر کیفیت گیاه میزبان بر ویژگی های زیستی دشمنان طبیعی (تاثیر رو به بالا)، میزان سازگاری زنبور پارازیتوئید trichogramma brassicae bezdenko با ارقام حساس (infinity) و مقاوم (goldy) گوجه‌فرنگی نسبت به شب‌پره‌ی مینوز گوجه‌فرنگی، (tuta absoluta (meyrick، در شرایط آزمایشگاهی با دمای 1 ± 25 درجه‌ی سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره‌ی نوری 16 ساعت روشنایی مورد مطالعه قرار گرفت. در تجزیه ی داده ها، از نظریه ی جدول زندگی دو جنسی ویژه‌ی سن مرحله‌ی زیستی استفاده شد. طول مراحل رشد و نمو نابالغ زنبور پارازیتوئید t. brassicae روی رقم infinity 06/0 ± 80/12 (روز) بود که تفاوت معنی‌داری با مقدار محاسبه شده ی این دوره ی زیستی روی رقم goldy داشت (07/0 ± 31/12 روز). میانگین تعداد تخم های پارازیت شده ی شب پر ه ی مینوز گوجه فرنگی توسط این زنبور پارازیتوئید روی ارقام infinity و goldy به ترتیب برابر با 67/2 ± 28/36 و 65/2 ± 30/39 (تخم/ماده) بود که اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشتند. مرگ و میر مراحل نابالغ این پارازیتوئید روی ارقام infinity و goldy نیز به ترتیب برابر با 95/3 ± 97/65 و 05/4 ± 64 (درصد) بود که از نظر آماری اختلاف معنی داری بین آن ها مشاهده نشد. مقادیر محاسبه شده ی نرخ خالص تولید مثل (r0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) زنبور پارازیتوئید t. brassicae روی رقم infinity به ترتیب برابر با 33/1 ± 31/7 (نتاج/فرد)، 013/0 ± 139/0 (بر روز) و 015/0 ± 150/1 (بر روز) بود که اختلاف معنی‌داری با مقادیر محاسبه شده ی این پارامترها روی رقم goldy نداشت (به­ترتیب 47/1 ± 36/8 [نتاج/فرد]، 013/0 ± 154/0 [بر روز] و 015/0 ± 167/1 [بر روز]). متوسط مدت زمان یک نسل (t) زنبور پارازیتوئید t. brassicae روی ارقام infinity و goldy نیز به ترتیب برابر با 08/0 ± 26/14 و 09/0 ± 76/13 روز بود که از نظر آماری اختلاف معنی­ داری با یکدیگر داشتند. از نتایج پژوهش حاضر می‌توان این­گونه استنباط نمود که وجود عامل مقاومت احتمالی در رقم گوجه‌فرنگی goldy با عامل کنترل بیولوژیک t. brassicae سازگار بوده و احتمالاً می‌توان این دو عامل را هم زمان علیه شب‌پره‌ی مینوز گوجه‌فرنگی به کار برد.