سمیت تنفسی و اثر دورکنندگی اسانس پوست میوه لیمو شیرینCitrus Limetta (L.) روی چهار آفت سخت بالپوش انباری

در این تحقیق سمیت تنفسی و دورکنندگی اسانس پوست میوه لیمو شیرین citrus limetta روی شپشه دندانه دارoryzaephilu ssurinamensis، شپشه برنج sitophilus oryzae، سوسک کشیش rhizopertha dominica و شپشه آرد tribolium confusum مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش های سمیت تنفسی علاوه بر زیست سنجی و تجزیه پروبیت اثر اسانس روی آفات، کارایی اسانس با مبنا قرار دادن دو شاخص غلظت و مرگ ومیر موثر نیز برآورد شد. در روش اول پایین‌ترین غلظت لازم برای ایجاد مرگ‌ومیر موثر (بیش از 90 درصد) روی هر کدام از گونه ها بدست آمد. در روش دوم حساسیت متفاوت گونه ها از طریق مقایسه کارایی دو غلظت پایین (50-0 درصد مرگ‌ومیر) و بالا (100-50 درصد مرگ‌ومیر) آزمایش شد. قابلیت دورکنندگی اسانس با استفاده از چهار غلظت 1/0، 2/0، 41/0 و µl/cm²83/0 برآورد شد. میزان lc50 اسانس برای آفات ذکر شده به ترتیب 9/208، 99/248، 66/328 وµl/l air 12/257 برآورد شد که نشان دهنده حساسیت بیشتر شپشه دندانه دار بود. در آزمایش های شاخص غلظت، مقادیر بدست آمده بترتیب 600 (100% مرگ‌ومیر)، 625 (95% مرگ‌ومیر)، 700 (100% مرگ‌ومیر) و µl/l air 375 (5/92% مرگ‌ومیر) بود. در آزمایش های شاخص مرگ ومیر، غلظت پایین (µl/l air175) به ترتیب باعث 1/13±5/42، 0±20، 4/6±15 و 4/9±5/12 درصد مرگ ومیر و غلظت بالا (µl/l air 350) به ترتیب باعث 7/4±5/72، 5/6±65، 5/8±5/52 و 5/8±5/72 درصد مرگ ومیر شدند. میانگین دورکنندگی ناشی از چهار غلظت در سه ساعت پس از تیمار برای آفات ذکر شده به ترتیب 9/15±6/66، 6/9±9/49، 6/1±3/48 و 1/4±3/83 درصد بود. نتایج این تحقیق نشان دهنده کارایی متوسط اسانس پوست میوه لیمو شیرین برای کنترل این سخت بالپوشان آفت محصولات انباری است.