مطالعه کمّی تنوع صفات مورفولوژیک پنج جمعیت Hyalomma anatolicum (Acari: Ixodidae) در ایران

کنه سخت ‏hyalomma anatolicum‏ ناقل عوامل عفونت زای مهم حیوان و انسان است. این گونه ‏فراوان ترین ‏پراکندگی را در میان کنه های جنس هیالوما دارد. هیالوما آناتولیکوم ناقل بیماری انگلی حیوانی تیلریوز ‏و بیماری ویروسی ‏انسانی تب خونریزی دهنده کنگو کریمه در ایران است و در بیشتر مناطق کشور انتشار دارد. برخی صفات تاکسونومیک هیالوما ‏آناتولیکوم در کلیدهای تشخیصی کنه های ایران معرفی شده، اما اندازه گیری نشده است. هدف از مطالعه حاضر شناسایی صفات مورفولوژیک با ارزش ‏برای افتراق ‏نمونه های نر هیالوما آناتولیکوم با سایر گونه های نزدیک به آن، با استفاده از روش های مورفومتریک است.‏ ‏نمونه های جمع آوری شده کنه در ابتدا با استفاده از چندین کلید شناسایی، به ‏عنوان هیالوما آناتولیکوم ‏تشخیص داده شدند. در مجموع نه صفت کمّی و سه صفت کیفی اندازه گیری ‏شدند. داده های به دست آمده با استفاده از ‏spss‏ ‏مورد تحلیل قرار گرفتند و در نهایت به وسیله ابزار ترسیم ماکروسکوپی از نمونه ها تصاویر ‏قلمی تهیه شد.‏آزمون تحلیل واریانس یک طرفه اختلاف معنی داری را در بین بیشتر صفات کمّی و نیز نواحی مورد مطالعه ‏با یکدیگر ‏نشان داد و تنها در پارامتر نسبت طول شیار جانبی به طول سپر بین نواحی مورد مطالعه ‏اختلاف معنی داری دیده نشد. ‏مشاهده پارامترهای کیفی، حضور و عدم حضور این صفات را در نمونه های ‏مورد مطالعه مشخص کرد. ‏دامنه و میزان تنوع کمّی صفات مورفولوژیک هیالوما آناتولیکوم برای ‏تشخیص ‏صحیح و تهیه کلید شناسایی این گونه باید در مطالعات بعدی مد نظر قرار گیرند.‏