کارایی چند حشره‌کش به‌منظور کنترل کرم پیله خوار در مزارع نخود

پیله خوار نخود در بیشتر مناطق کشت نخود در ایران، بیشترین زیان را به مزارع نخود (cicer arietinum l.) وارد آورده و آفت کلیدی این محصول محسوب می شود. پژوهش حاضر به منظور معرفی و جایگزینی حشره‌کش های جدید و موثر روی این آفت به عمل آمد. پژوهش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با پنج تیمار و در سه تکرار در مزارع نخود دیم استان‌های مرکزی، کرمانشاه و آذربایجان غربی انجام شد. تیمارها شامل دو غلظت از حشره کش کلرو‌نترانیلی‌پرول (150 و 100 میلی‌لیتر در هکتار)، تیودیکارب (750 گرم در هکتار)، ایندوکساکارب (250 میلی لیتر در هکتار) و شاهد (آب‌پاشی) بودند. یک روز قبل و 3، 7 و 14 روز بعد از سم پاشی نمونه برداری از لاروهای زنده انجام شد. نتایج نشان داد تمام حشره کش های مورد آزمایش از کارایی خوبی برخوردار بودند. در هفتمین روز پس از سمپاشی، کلرو‌نترانیلی‌پرول به‌میزان 150 میلی‌لیتر در هکتار در استان های آذربایجان غربی، مرکزی و کرمانشاه به‌ترتیب 14/2 ± 83/95، 4/2 ± 39/86 و6/4 ± 3/92 درصد کارایی بالاتری نسبت به سایر تیمارها نشان داد. همچنین بررسی درصد پیله‌های خسارت‌دیده نشان داد که در استان مرکزی تیمار کلرو‌نترانیلی‌پرول به‌میزان 150 میلی لیتر در هکتار کمترین درصد خسارت را به خود اختصاص داده است. در استان کرمانشاه ایندوکساکارب و سپس کلرو‌نترانیلی‌پرول به‌میزان 150 میلی لیتر در هکتار و در استان آذربایجان غربی تیودیکارب و کلرو‌نترانیلی‌پرول به‌ میزان150 میلی لیتر در هکتار، بیشترین تاثیر را در کاهش پیله خسارت‌دیده داشتند. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، حشره کش کلرو‌نترانیلی‌پرول برای استفاده در برنامه های مدیریتی این آفت در مزارع نخود پیشنهاد می شود.

effectiveness of some insecticides for control of pod borer in chickpea fields

the chickpea pod borer, causing major damage to chickpea (cicer arietinum l.) crops in most chickpea-growing regions of iran and is a key pest of this yield. this study aimed to introduce and evaluate novel, effective insecticides as alternatives. the research was conducted using a randomized complete block design with five treatments and three replications in rainfed chickpea fields of markazi, kermanshah, and west azerbaijan provinces. treatments included two concentrations of chlorantraniliprole (150 and 100 ml/ha), thiodicarb (750 g/ha), indoxacarb (250 ml/ha), and control (water spray). sampling of live larvae was performed one day before spraying and 3, 7, and 14 days after insecticide application. the results showed that all tested insecticides were effective. on the seventh day after application, chlorantraniliprole at 150 ml/ha showed higher efficiency than other treatments by 95.8% ± 2.1, 86.4% ± 2.4, and 92.3% ± 4.6 in west azerbaijan, markazi, and kermanshah provinces, respectively. additionally, assessment of damaged pods revealed that in markazi province, application of chlorantraniliprole at 150 ml/ha resulted in the lowest damage percentage. in kermanshah province, indoxacarb followed by chlorantraniliprole at 150 ml/ha, proved to be the most effective while in west azerbaijan province, both thiodicarb and chlorantraniliprole at 150 ml/ha were the most successful in minimizing pod damage. according to the obtained results, chlorantraniliprole is recommended for inclusion in management programs of this pest in chickpea fields.