تاثیر نانوفرمولاسیون بر سمیت عصاره‌ آبی برخی گیاهان علیه کنه‌ تارتن دولکه‌ای tetranychus urticae و سفیدبالک پنبه bemisia tabaci

پژوهش حاضر، با هدف ارزیابی اثرات کشندگی عصاره‌های آبی و نانوفرمولاسیون‌های‌ گیاهان رزماریrosmarinus officinalis l. ، اسطوخودوس lavandula angustifolia mill.، اکالیپتوس eucalyptus globulus labill. و ترخون artemisia dracunculus l. روی کنه‌ تارتن دولکه‌ای tetranychus urticae koch (کنه‌های بالغ نر و ماده) و زیره‌ سبز cuminum cyminum l. و گشنیز coriandrum sativum l. روی سفیدبالک پنبه bemisia tabaci (gennadius) (پوره‌ سن اول و سوم) در شرایط آزمایشگاهی با دمای 2 ± 25 درجه‌ سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد، دوره روشنایی 16 ساعت و به روش سمیت تماسی انجام پذیرفت. در میان عصاره‌های آبی، عصار‌ه‌ رزماری (3227 = lc50  پی‌پی ام) و از میان عصاره‌های فرموله شده، نانوفرمولاسیون‌ ترخون (1454 = lc50  پی‌پی ام) بیش‌ترین میزان سمیت را علیه کنه‌های بالغ داشتند. عصار‌ه‌ آبی و فرموله شده‌ زیره‌ سبز نیز به‌ترتیب با lc50 محاسبه شده 9639 و 6748 پی‌پی‌ام روی پوره‌های سن اول و 11670 و 9937 پی‌پی‌ام روی پوره‌های سن سوم، بیش‌ترین میزان سمیت را از خود نشان دادند. پوره‌های سن اول سفیدبالک نسبت به پوره‌های سن سوم، حساسیت بیش‌تری نسبت به عصاره‌های آبی و فرموله شده از خود نشان دادند. بر اساس نتایج کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (hplc)، ترکیب سالیسیک اسید برای گیاهان رزماری (21.68%)، اسطوخودوس (33.90%) و گشنیز (9.90%) و کوئرستین برای اکالیپتوس (76.62%)، ترخون (23.49%) و زیره‌سبز (15.68%) بیش‌ترین درصد را داشتند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد که عصاره‌های گیاهی به صورت تماسی دارای اثر کنترلی مطلوبی روی آفات گلخانه‌ای مذکور می‌باشند وکمک شایانی به استفاده از فرآورده‌های گیاهی در برنامه‌های مدیریت تلفیقی این آفات در شرایط گلخانه خواهد نمود.

effect of nanoformulation on toxicity of some herbal extracts against two-spotted spider mite tetranychus urticae and silverleaf whitefly bemisia tabaci

the present study was designed to evaluate the lethal effects of aqueous extracts and nanoformulations of rosmarinus officinalis l., lavandula angustifolia mill., eucalyptus globulus labill. and artemisia dracunculus l. on tetranychus urticae koch (female and male adults) and cuminum cyminum l. and coriandrum sativum l. on bemisia tabaci (gennadius) (first and third instar) under laboratory conditions at 25 ± 2 ºc, 60% rh, and 16:8 h. photoperiod using contact toxicity method. among aqueous and formulated extracts rosemary (lc50 = 3227 ppm) and tarragon (lc50 = 1454 ppm) had the highest toxicity against adult mites, respectively. aqueous and formulated extracts of cumin also showed the highest toxicity with lc50 of 9639 and 6748 ppm on the first instar and 11670 and 9937 ppm on the third instar of b. tabaci, respectively. the first instar of b. tabaci showed more sensitivity to aqueous and formulated extracts than third ones. based on the results of high-performance liquid chromatography (hplc), salcillic acid for rosemary (21.68%), lavender (33.90%) and coriander (9.9%), and quercetin for eucalyptus (76.62%), tarragon (23.49%) and cumin (15.68%) had the highest amount of chemical compounds. our findings show the reliable toxicity of plant extracts and will facilitate the use of plant products in integrated pest management programs under greenhouse conditions.