نیازهای گرمایی زنبور پارازیتوئید diaeretiella rapae (hym.: braconidae) پرورش‌یافته روی شته schizaphis graminum (hem.: aphididae) در شرایط آزمایشگاهی

گندم، triticum aestivum l. یکی از مهم ترین گیاهان زراعی در سراسر جهان است که فقط برای تغذیه کشت می شود. شته سبز گندم، schizaphis graminum (rondani) (hem.: aphididae) یک آفت مهم گندم در ایران است که خسارت زیادی به محصول وارد می کند. دراین پژوهش، نیازهای گرمایی زنبور diaeretiella rapae (m’intosh) روی شته سبز گندم، در پنج دمای ثابت (10، 15، 20، 25 و 27.5 درجه سلسیوس)، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری 8:16 ساعت (روشنایی: تاریکی) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که دما اثر معنی دار بر طول دوره رشد قبل از بلوغ داشت، به طوری که میانگین بیشترین و کمترین طول کل دوره رشدی قبل از بلوغ زنبور d. rapaeبه ترتیب در دمای 10 (0.09±25.49 روز) و 25 درجه سلسیوس (0.05±9.24 روز) مشاهده شد. اثر دما بر نرخ رشد زنبور d.rapae با استفاده از مدل های خطی و غیرخطی برازش داده شد. دمای آستانه پایین و ثابت گرمایی زنبور d. rapae با استفاده از مدل رگرسیون خطی به ترتیب 3.21 درجه سلسیوس و 229.36 روزدرجه به دست آمد. مدل briere1 برازش به نسبت بالایی در برآورد داده ها نشان داد. همچنین، دمای آستانه پایین، دمای بهینه و دمای آستانه بالا به وسیله این مدل به خوبی تخمین زده شد. بنابراین،  مدل briere1 به عنوان یک مدل مناسب برای توصیف دوره رشد و نمو قبل از بلوغ زنبور پارازیتویید d. rapae روی شته s. graminum تعیین شد. در این تحقیق، مدل خطی و مهم ترین مدل های غیر خطی گرمایی و معیارهای انتخاب مدل مناسب مورد ارزیابی قرار گرفت.

Thermal requirements of parasitoid wasp, Diaretiella rapae (Hym.: Braconidae) reared on Schizaphis graminum (Hem.: Aphididae) under laboratory conditions

Wheat, Triticum aestivum L. is of one the most important cultivated crop plants that are grown extensively for food in the world. The green wheat aphid, Schizaphis graminum (Rondani) (Hem.: Aphididae) is an important pest of wheat in Iran causes severe damage to the crop. In this research, thermal requirements of parasitoid wasp, Diaretiella rapae (M’Intosh) (Hym.: Braconidae)on the green wheat aphid, Schizaphis graminum (Rondani) (Hem.: Aphididae) were assessed at five constant temperatures (10, 15, 20, 25 and 27.5ºC), 60±5% RH and a photoperiod of 16L: 8D hours. The results showed that temperature had significant effect on developmental time. The mean of longest and shortest preimaginal period were observed at 10ºC (25.49±0.09 day) and 25ºC (9.24±0.05 day), respectively. Effect of temperature on developmental time of D. rapae was fitted using linear and nonlinear models. The lower temperature threshold and thermal constant of D. rapae were 3.21ºC and 229.36 DD, respectively using linear regression model. The nonlinear model Berier 1 had relative high goodness of fit. T0, Topt and Tmax were fitted well using this model. Therefore, Berier 1 model was determined for the description of temperaturedependent development of D. rapae on S. graminum. In this research, the linear and most common nonlinear thermalmodels and the criteria for selecting appropriate models are evaluated.