بررسی بیواکولوژی پروانه گالزای صنوبر paranthrene tabaniformis rott. (lep.: sessiidae) و روش‌های کنترل آن در استان گیلان

پروانه گالزای صنوبر paranthrene tabaniformis rott. (lep.: sessiidae) از آفات مهم صنوبر به شمار می رود که انتشار وسیعی در کشورهای آسیایی، اروپایی، آفریقایی و آمریکای شمالی داشته و در ایران نیز در سال 1340 توسط فرحبخش گزارش شد. در این بررسی، زیست شناسی این آفت به طور عمده در ایستگاه تحقیقات صنوبر صفرابسته و همچنین ایستگاه های فخرآباد (لشت نشاء) و پیلمبرا (پره سر)، نهالستان لاکان رشت و تعدادی از نهالستان های خصوصی در کیاشهر و ضیابر در استان گیلان مطالعه شد. حشره کامل این آفت، پروانه ای است زنبور مانند که از اواخر اردیبهشت ظاهر شده و تا اواخر شهریور فعالیت می نماید. ماده ها پس از جفت گیری تخم ها را به صورت انفرادی، دوتایی و به ندرت بیش تر در جهات مختلف در ارتفاع بین 30 سانتی متر تا 2.5 متر روی چین خوردگی های پوست ساقه، پشت برگ ها و حاشیه جوانه های جانبی قرار می دهند. دوره جنینی 10-14 روز بوده و لاروها بعد از خروج از تخم با ایجاد حفره کوچکی در پوست و به طور معمول در محل اتصال دمبرگ به ساقه به داخل ساقه های نرم نفوذ می کنند و به تدریج ایجاد دالان می نمایند. بیش ترین طول دالان لارو ی 25 سانتی متر می باشد. فعالیت لارو های این آفت روی ساقه نهال های یک ساله کلن های مختلف گونه های اورامریکن و دلتوئیدس، به صورت ایجاد گال هایی با شدت های مختلف در استان گیلان مشاهده شد. آلودگی شدید نهال ها می تواند منجر به شکستگی ساقه در هنگام وزش باد شود. زمستان گذرانی به صورت سنین سوم تا ششم لاروی است. لاروها از فروردین دوباره فعالیت خود را از سر می گیرند و بعد از مدتی تغذیه، به شفیره تبدیل می شوند. دوره شفیرگی این آفت در طبیعت بین 17-19 روز متغیر است. پروانه گالزای صنوبر دارای یک نسل در سال می باشد.

Bioecological study of poplar clearwing moth, Paranthrene tabaniformis Rott. (Lep.: Sesiidae) and its control methods in Guilan Province

Poplar clearwing moth, Paranthrene tabaniformis Rott. (Lep.: Sessiidae) is an important poplar pest in Asian, European, African and North America and it’s reported by Farahbakhsh from Iran in 1962. In current research, biology of P. tabaniformis was studiedmainly in Safrabasteh Poplar Research Station,as well as Fakhr Abad (Lashte nesha) and Pillambara (Paresar) stations, the Lakan nursery and some private nurseriesin Kiashahr and Ziabar in Guilan province. Adults of this pest are resemble wasps, emerge from MidMayand  operate until MidSeptember.Females mate after emergence and the eggs are laid individually, pairs, and rarely more in different directions at a height of 30 cm to 2.5 m on the creases of the stems, as well as under the leaves and margins of the lateral buds. The embryonic period is 10 to14 days and the larvae create a small cavity in the bark, usually at the petioletostem junction, after hatching and then they penetrate into the soft stems and gradually form galleries.The maximumlength of larval galleries was 25 cm.Larval activity of this pest was observed by creating galls on oneyearold poplar stems of different poplar clones of euramericana and deltoides species with different intensities in Guilan province. Severe infestations of seedlings can result in stem breakage under wind impact. Wintering of the insect is the form of third to sixth stages of larvae. Theactivity of larvae is resume in April and become pupae after a while. The pupal period is between 1719 days. P. tabaniformis has one generation per year.