معناشناسی و ارزیابی ترجمه واژه عقل در قرآن کریم

معناشناسی واژگان قرآن کریم و انتخاب معادلِ دارای قرابت معنایی با واژه مورد نظر در زبان مقصد بر اساس معنا، لازمه ترجمه دقیق این متن آسمانی است. در بین واژگان بکار رفته در قرآن کریم، واژه عقل یک واژه کلیدی است که تنها در سیاق مدح و تکریم استعمال شده و در مفهوم مخالف مثل عبارت لایعقلون، منطوق آیه نکوهش است که نتیجه آن مدح عقل می باشد. از این رو کشف دلالت آن با هدفِ ارزیابی معادل‌ گزینی در ترجمه، دارای اهمیت است. از آنجا که عقل در استعمال قرآنی، ناظر به بُعد عملی بوده و معنای مرکزی آن، حبس و امساک است، متاسفانه بسیاری از ترجمه های فارسی و انگلیسی قرآن، معادل مناسبی برای آن درنظر نگرفته و معادل هایی آورده اند که برای دیگر واژگانی که اختلاف دلالتشان با واژه عقل روشناست نیز بکار می رود. این تحقیق بر اساس روش توصیفی تحلیلی و همچنین تحلیلی انتقادی با توجه به قابلیت دربرگیری ابعاد نظری مساله ترجمه و نقد و تطبیق برخی ترجمه های قرآن کریم به دنبال آن است تا ارزیابی دقیق تری از برگردان واژه عقل متناسب با دلالت قرآنی آن به دست دهد.

semantics and assessment of the translation of the ‎word “aghl” in the hplly quran

the discovery of the meaning of the word of the holy qur’an, translating and evaluating the translation of the single word of this text as its fundamental units, has always been a challenge for researchers in the field of translation studies and translators of the holy qur’an. the semantics knowledge which is responsible for the scientific study of meaning can help the translators for this issue. the semantics of the qur’anic vocabulary and the selection of related equivalent semantic in the target language (here farsi and english) and is necessary to translate this holy text based on meaning. the word aghl is a key word in the qur’anic text, which is only used in the way of praise and homage and hence the discovery of its meaning with the aim of assessing the process of choosing an equivalent in translation is very important. and aghl is also an arabic word that is used in persian as a borrower (involved). hence, in persian translations, it has been used either in the same form, returned or words such as thought and aghl have been used as equivalent to it; but aghl in qur’anic usage refers to the practical dimension and the central sense of aghl, meaning imprisonment and emulsion although many persian and english translations of the qur’an have used equivalents such as wisdom and thinking (reason, studied, comprehend, understood) while the same equivalents for other vocabulary which have clear meaning difference with the word aghl such as (عۡلَمُونَ، تَذَکَّرُونَ، تَفۡقَهُونَ، ٱلۡحِکۡمَهَ، ذُو مِرَّه، سُلۡطَٰن مُّبِین) are also chosen which do not have the necessary semantic precision and elegance. this research is based on a descriptive method with regard to the ability to include the theoretical dimensions of the problem and an analytical method for comparative issues to obtain a more accurate assessment of this term, proportional to its quranic implication.