اختلاف آراء تفسیری المیزان و تسنیم در اجرای روش تفسیر قرآن به قرآن

آیت‌الله جوادی آملی از شاگردان مکتب تفسیری علامه طباطبایی، مولف «تفسیر المیزان» به شمار می‌آید. ایشان با نگارش تفسیری با عنوان «تسنیم» به جمع صاحبان تفسیر ترتیبی قرآن کریم پیوسته است. اگرچه تفسیر تسنیم با بهره‌گیری از همان روش تفسیر قرآن به قرآن نگاشته شده است، ولیکن مقایسه این دو تفسیر معاصر، نشان از اختلاف‌نظر دو مفسر در برخی آیات اساسی و اعتقادی دارد. از آنجا که احصای موارد افتراق آرای این دو تفسیر در پی تطبیق با یکدیگر، بیانگر نقاط ضعف روش تفسیری مذکور است، لذا در این مقاله به این مهم پرداخته شده و تلاش گردیده برخی از موارد افتراق، تبیین شود. البته باید توجه داشت که ماهیت منهج اجتهادی و استفاده از عقل در مراحل تفسیر، امکان بروز اختلاف را طبیعی جلوه می‌دهد، اما انتظار می‌رود به‌کارگیری روش تفسیری به‌صورت کامل و بی‌نقص، راه رسیدن به مقصد واحد را فراهم می‌نماید. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که فقدان ضابطه‌مندی روش، عدم التزام به آن و یا نقص آن از جمله احتمالات افتراق آراء میان دو تفسیر المیزان و تسنیم است.

Differences of Interpretive Opinions of AlMizan and Tasnim in Implementing the Method of Interpreting the Qur’an to the Qur’an

Ayatollah Javadi Amoli is one of the most prominent students of the Allameh Tabatabaier School of Interpretation, the author of The Interpretation of AlMizan. He joined the Order of Interpretation by writing a commentary titled Tasnim. Interpretation, while sharing many with alMizan in philosophical and mystical contexts, has used the same method of Allamere, the Interpretation of the Qur’an to the Qur’an. Tasnim’s interpreter, despite his master’s praise and admiration for the excellence of the Quran’s interpretation of the Qur’an, has found an angle in the interpretation of some basic verses and beliefs with the commentator alMizan. Reflection in differentiating the interpretive views of these two commentators helps us to reach the finer points of the Qur’anic interpretation of the Qur’an. Weaknesses that originate either in failing to explain how to apply this method, or in observing the nature of the ijtihadic nature that requires the use of reason at all stages of interpretation.