معناشناسی واژگان نظام خویشاوندی در قرآن کریم

مطالعه معناشناختی مفردات قرآن کریم که به نحو هوشمندانه ‌و حکیمانه‌ای در آیات ‌و سور جای گرفته‌اند، دستیابی به شبکه‌ای منسجم از معانی ‌و مفاهیم عمیق این کتاب آسمانی را تسهیل می‌نماید. در بین مفردات قرآن مجید، تعدادی از واژگان در ظاهر مترادف ‌و هم‌معنا می‌باشند، حال‌آنکه با تدقیق معنائی واژگان، تفاوت‌های ظریف بین کلمات ظاهر می‌گردند. هدف این پژوهش، تبیین تفاوت‌های معنائی دو واژه «الامّ» و «الوالده» می‌باشد. این امر پس از بررسی معجمی و تفسیری کلمه‌ها، با روش مطالعه روابط مفهومی واژه و تجزیه آن به مولفه‌های معنائی صورت گرفته است. این تحقیق سعی دارد تا با تحقیق اکتشافی در قرآن ‌و در چارچوب معناشناسی ساختارگرا، تفاوت این دو واژه ‌و چگونگی کاربرد آن‌ها را به لحاظ معنائی در عبارات ‌و آیات قرآنی بررسی کند. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که روش‌های معنی‌شناسی می‌تواند دقت معنایی را در واژگان بالا ببرد، چنانکه از مقایسه حضور این دو واژه در قرآن کریم ملاحظه می‌شود که هر دو کلمه در 6 مورد از 8 مولفه معنائی با هم اشتراک، و در 2 مورد تفاوت دارند. بررسی بیشتر این مقاله به این نکته انجامید که دو واژه مورد بحث دارای خصوصیت «زمان‌مندی» می‌باشند؛ به این معنی که کلمه «الوالده» به دوره زمانی خاصی از مراحل زندگی «الامّ» اطلاق می‌گردد. این ویژگی را در غالب واژه‌های مجموعه نظام خویشاوندی نیز می‌توان ملاحظه کرد.