مطالعه تطبیقی روش‌شناسی تفاسیر موضوعی «موضوع محور»‏ و مکتب اثبات‌گرایی ‏

بررسی روش‌شناسی تفسیر موضوعی، نقش بسزایی در تعیین اقسام آن دارد. این پرسش که تفسیر موضوعی در بررسی تطبیقی با چه روش‌شناسی‌هایی قرار می‌گیرد و بر مبنای آن دارای چه ویژگی‌هایی است، محور این پژوهش قرارگرفته است.بر این اساس، نوعی از تفسیر موضوعی قرآن‌که در آن مفسران، آیات مربوط به یک موضوع را گردآوری و دیدگاه قرآن درباره آن را ارائه می‌نمایند، تفسیر «موضوع محور» نامیده شده و به لحاظ روش‌شناختی با یکی از مکاتب علوم انسانی به نام مکتب اثبات‌گرایی، مورد بررسی تطبیقی قرارگرفته و وجوه اختلاف و اشتراک آن‌ها آشکارشده است.این پژوهش به شیوه توصیفی تحلیلی می‌کوشد تا ویژگی‌های «دیدگاه قرآنی»  در تفاسیر موضوع محور را در تطبیق با مکتب اثبات‌گرایی معرفی نماید. اثبات‌گرایان و مفسران «موضوع محور» قرآن کریم، از جهت مبانی مهمی مانند معناداری گزاره‌های دینی، واقع‌نمایی زبان قرآن و قلمرو واقع با یکدیگر اختلاف دارند. از سوی دیگر بر اساس ظرفیت های روش‌شناختی مکتب اثبات‌گرایی و جایگاه «نظریه» در آن، دیدگاه قرآنی مبتنی بر تفاسیر موضوع محور،«نظریه قرآنی»، می‌باید دارای ویژگی های مهمی مانند:  ابتناء بر آیات محکم، تبیین روابط علی و معلولی مبتنی بر اصول عقلی، جهان‌شمولی و قابلیت انتقال بین الاذهانی باشد.