نقش مصحف «عبدالله بن مسعود» در شکل‌گیری و حجّت‌ یابی قرائت‌های کوفه

«حمزه»، «کسائی» و «عاصم» سه قاری کوفی قرآن که گزینش ابن مجاهد، نام ایشان را در نظام قرائت‌های هفتگانه جای داده است، در قرائت خود از «عبداللّه بن مسعود»، معلّم متقدّم کوفیان در قرائت، تاثیر وافر یافته‌اند. این اثرپذیری در حالی رخ داده است که آن سه تن، ملتزم به رسم الخطّ مصحف رسمی بوده‌اند اما مصحف و قرائت عبداللّه، با رسم الخطّ مصحف رسمی، تطابق نداشته است. به واقع، این اثرپذیری در مواردی است که مصحف رسمی، به دلیل فقدان علائم نگارشی (نقطه، اعراب، الف وسط، تشدید) مجال خوانش‌های متفاوت را فراهم ساخته است. از دیگر سو، اهل فن، چون در مقام بیان شواهد و قرائن قرائت‌های قاریان هفتگانه برآمده‌اند، مصحف عبداللّه را حجّت قاریان کوفی در پاره‌ای از مواضع اختلاف قرائت معرفی کرده‌اند. تحقیق حاضر با ارائه شواهد متعدد، از کارکرد مصحف عبدالله در شکل یابی و رجحان یابی قرائت‌های کوفی، پرده می‌بردارد.

The Function of Abdullah ibn Massoud’s text in Shaping and Reasoning for Kufic Readings of The Holy Quran

Hamza, Kasai and Asem were three Kufic readers of the Quran that Ibn Mujahid’s choice has placed their names in seven readings system. These three, in their readings, have been affected toward ‘Abdullah ibn Massoud’ that was the early teacher of Kufic in reading of the Quran. This effectiveness happened although those three were bound to writing of the canonical text of the Quran and ‘Abdullah’s reading and text were not compatible with writing of the canonical text.  In fact, this effectiveness happened in cases where without punctuation (Point, phonetic symbol, middle alf, repeat the letter) and there was a possibility of different readings. On the other hand, when scholars wanted to express the evidences and proofs of seven readers in their readings, introduced Abdullah’s text as a reason of Kufic readers in some positions of difference in reading. The present research, by way of presentation many evidences, reveals the function of Abdullah’s text in shape and preference of Kufic readings.