بررسی فقهی خط‌مشی بازتوزیع و نسبت آن با عدالت

از جمله موضوعات مورد بحث در خط مشی‌ها و سیاست‌های کلی و کلان اقتصادی، خط‌مشی «بازتوزیع» است. در این زمینه، به‌ویژه این بحث مطرح می‌شود که آیا اجرای چنین سیاست‌هایی برای عدالت است و به استقرار و بسط آن مدد می‌رساند، یا بعکس، اتخاذ و اجرای سیاست‌هایی مانند سیاست بازتوزیع، اساساً ضد عدالت بوده، بر‌‌خلاف آن عمل می‌کند. ضد عدالت بودن سیاست‌هایی همچون بازتوزیع، به‌ویژه در تعارض و نقض آن نسبت به آزادی انسان در حق مالکیت تبیین شده است. در این نوشتار می‌کوشیم با تکیه بر آیات و روایات و معارف اسلامی و بهره‌گیری از روش رایج در حوزه‌های علمیه، که در اصطلاح روش اجتهادی نامیده می‌شود و می‌توان آن را نوعی تحلیل اسنادی به‌شمار آورد، نشان دهیم که اولاً: اسلام طرف‌دار سیاست بازتوزیع است و از آن برای ایجاد و بسط عدالت اجتماعی و اقتصادی بهره می‌گیرد؛ ثانیاً: این سیاست، نقض آزادی انسان در اِعمال حق مالکیتش به‌شمار نمی‌آید.