رهیافت‏های خلاقیت و نوآوری در قرآن کریم

«خلاقیت» به معنای پدید آوردن هر اثر نو و ارزشمند از طریق اکتشاف است. «نوآوری» به معنای ساختن چیزی نو و نتیجه خلاقیت است. «خلاقیت» در قرآن به معنای «ابداع شیء» آمده است. این تحقیق به دنبال رهیافت‏های خلاقیت و نوآوری در قرآن کریم است. براساس بررسی پیشینه پژوهش و سوال اصلی آن، گونه‏ها و رهیافت‏های خلاقیت و نوآوری از دیدگاه قرآن بررسی شده است. این پژوهش از نظر هدف بنیادی و از نظر نوع داده‏ها، مفهوم‌سازی بنیادی و از نظر روش یا راهبرد توصیفی تحلیلی و از نظر ابزار اسنادی به شمار می‌رود. اسناد و مدارک کتابخانه‏ای و جست‌وجو در متن قرآن نشان‌دهنده آن است که گونه‏ها و رهیافت‏هایی از خلاقیت و نوآوری در قرآن وجود دارد. با یافته‌های به‌دست‌آمده در این تحقیق و تجزیه ‌و تحلیل داده‏های اسنادی، می‌توان نتیجه گرفت که قرآن کریم به‌عنوان یک منبع دینی و ماورایی، خلاقیت و نوآوری را به‌صورت مطلوب بیان داشته است. با بررسی‏ موانع و سلسله‌مراتب خلاقیت و نوآوری که در قرآن صورت گرفت، این نتیجه به دست آمد که قرآن رهیافت‏های «ایمان و یاد خدا»، «عبادت»، «توکل»، «تقوا»، «صبر»، «مسئولیت‌پذیری» و «برنامه‌ریزی براساس تعقل و مشورت» را به‌صورت یک نظام جامع بیان کرده و رهیافت‏های اجتماعی گوناگونی در هر عرصه‌ به انسان ارائه داده است.

approaches to innovation and creativity in the holy quran

creativity means creating any new and valuable work through discovery. innovation means making something new and it is the result of creativity. creativity in the quran means creating something. this research is looking for creative and innovative approaches in the holy quran. based on the investigation of the background of the research and its main question, the types and approaches of creativity and innovation have been investigated from the perspective of the qur’an. this research is considered basic in terms of its purpose, basic in conceptualization in terms of data type, descriptive-analytical in terms of method or strategy, and documentary in terms of tools. documents and research in the text of the quran show that there are types and approaches of creativity and innovation in the quran. findings and data analysis show that the holy quran as a religious and transcendental source has expressed creativity and innovation in a favorable way. examining the obstacles and hierarchies of creativity and innovation that took place in the quran, it was concluded that the quran has presented approaches such as faith and remembrance of god, worship, trust, piety, patience, responsibility and planning based on rationality and consultation as a comprehensive system and presented various social approaches to humans in every field.