بررسی مفهوم تعهد سازمانی از منظر نهج البلاغه (با تمرکز بر نامه‌های امیرالمومنین‌‌ علیه السلام)

تعهد سازمانی یک نگرش مهم شغلی و سازمانی است که در طول سال‌های گذشته مورد علاقة بسیاری از محققان رشته‌های رفتار سازمانی و روان‌شناسی بوده است. پژوهش حاضر با تاکید بر نامه‌های امیرالمومنین علیه السلام با روش تحلیل مضمون در‌ پی بررسی مفهوم تعهد سازمانی از نگاه مدیریت اسلامی و مقایسة آن با دیدگاه غربی است. بر اساس یافته‌های پژوهش می‌توان به دو نوع تعهد سازمانی اشاره کرد که عبارت‌اند از: تعهد سازمانی ممدوح و تعهد سازمانی مذموم. با کاوش در نامه‌های حضرت علی علیه السلام سه بعد از تعهد سازمانی ممدوح که در ادبیات غرب نیز وجود دارد (تعهد هنجاری، درونی و تبعیت) و یک بعد از تعهد سازمانی مذموم (متابعت منهی) کشف شد. در مرحلة بعد به بررسی انواع تعهد سازمانی در نامه‌های حضرت پرداخته شد و پنج نوع تعهد سازمانی موجود در ادبیات مدیریت در نامه‌های نهج‌البلاغه استخراج شد، که عبارت‌اند از: تعهد به ارباب رجوع، تعهد به سازمان، تعهد به وظیفه، تعهد به گروه‌های کاری و گروه، و تعهد به خود. در آخر نیز راهکارهایی برای ایجاد و تقویت تعهد کارکنان و مدیران از منظر نهج‌البلاغه مطرح شد که عبارت‌اند از: عدالت و انصاف، ارزیابی و شایسته‌گزینی، مشارکت و مشورت.