تبیین مبانی هستی‌شناسی ‌‌‌آینده‌پژوهی با رویکرد اسلامی

مبانی هستی‌شناسی در آینده‌پژوهی بیانگر نگاهی است که آینده‌پژوه به هستی دارد. پیش از آینده‌پژوهی باید دیدگاه هستی‌شناسی به آینده مشخص گردد؛ زیرا تا دیدگاه آینده‌پژوهی به مبنای هستی‌شناسی آینده تعیین نشود، امکان درک مناسب و صحیح از آینده و گزاره‌های مربوط به آن وجود ندارد. حتی بدون داشتن یک رویکرد دقیق دربارة هستی، نمی‌توان فرایند آینده‌پژوهی را به‌نحو مطلوب و اثربخش دنبال کرد. در این پژوهش، پس از ذکر رویکردهای مطرح در خصوص مبانی هستی‌شناسی آینده‌پژوهی، چهارچوب مفهومی براساس مبانی نظری ایجاد شد؛ سپس با مراجعه به منابع دینی و فلسفی، اطلاعات مورد‌نیاز احصا و با روش توصیفی – تحلیلی داده‌های گرد‌آوری شده تحلیل گردید. پس از توصیف گزاره‌ها و تحلیل آنها، سه مبنای: «تفاوت مراتب و نفس‌الامر هستی»، «وجود روابط علّی در نظام هستی» و «تلازم زمان با حرکت به‌عنوان مبانی هستی‌شناسی آینده‌پژوهی» شناسایی شد.