بررسی انتقادات احسائی به برهان تضایف ملاصدرا در اثبات اتحاد عالم و معلوم
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
صیدی محمود ,کردی اردکانی احسان
|
|
منبع
|
حكمت اسرا - 1395 - دوره : 8 - شماره : 1 - صفحه:77 -95
|
|
چکیده
|
اتحاد عالم و معلوم از مبانی مهم حکمت متعالیه است که ملاصدرا با الهام از فلاسفۀ نوافلاطونی آن را تبیین و اثبات کرده است. این اتحاد به دو مقام کثرت در وحدت و وحدت در کثرت تقسیم می‌شود و برهان تضایف یکی از مهم‌ترین استدلال‌های اثبات آن در مقام کثرت در وحدت است. این برهان سه نکتۀ اساسی دارد: وجود ادراکی موجود مجرد، معلوم بالذات نبودن موجودات مادی و اضافۀ عالم و معلوم. انتقادات احسائی نیز متوجه این‌هاست. ازنظر احسائی به‌دلیل فعلی بودن معنای ادراک، قدیم و نامخلوق شدن مادیات درصورت معلوم نبودن آن‌ها و لازمۀ مبدا اشتقاق بودن اضافۀ عالم و معلوم، برهان ملاصدرا با انتقادات اساسی مواجه است؛ باوجوداین، به‌دلیل اتحاد عالم و معلوم در مقام کثرت در وحدت یا مقام ذات بودن این برهان، معلوم بالعرض بودن مادیات و معلوم بالذات بودن صورت‌های علمی آن‌ها و عدم لزوم میان مبدا اشتقاق و نسبت اضافه، انتقادات احسائی مشکلات اساسی دارند.
|
|
کلیدواژه
|
ملاصدرا، احسائی، اتحاد، عالم، معلوم
|
|
آدرس
|
دانشگاه شاهد, ایران, دانشگاه اردکان, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|