مقایسۀ زیبایی‌شناختی مراتب هستی در فلسفۀ فلوطین و سهروردی

زیبایی در فلسفۀ فلوطین و سهروردی، دارای جنبه‏ های تطابق و تفاوت است. از دیدگاه فلوطین، هستی سه اقنوم دارد: احد که تمام زیبایی‏ ها از او ناشی شده‌اند. پس از او عقل که اعظمِ موجودات است، پس‌ از آن نفس؛ که این سه اقنوم در نظامی سلسله‌ مراتبی از یکدیگر ناشی می‌شوند. نقس از عقل ناشی می‌شود و عقل به نوبۀ خود از احد. نظریۀ شهاب‌الدین یحیی سهروردی، موسس فلسفۀ اشراق، ریشه در اندیشۀ حکمای ایران باستا، فیلسوفان اسلامی و فلسفۀ نوافلاطونی دارد. وی مراتب هستی را از نورالانوار آغاز می‌کند، سپس از انوار قاهره صحبت می‌کند و سپس در پایان از انوار مدبرۀ افلاک و ابدان سخن می‏ گوید. در این مقاله، پس از گزارش خطوط اصلی تفکر این دو فیلسوف در تعریف، مراتب و ادراک زیبایی، به مقایسۀ مراتب زیبایی به مقایسۀ زیبایی‌‌شناختی مراتب نور در نظام سهروردی با وجود در فلسفۀ فلوطین می‌پردازیم. در پایان نقاط قوت و ضعف هر دو دستگاه را بررسی می‌کنیم و نشان می‌دهیم چه ارتباطی بین زیبایی و کمال بشری در فلسفۀ‏ اشراق و فلسفه نوافلاطونی فلوطین وجود دارد.

Aesthetic Comparison of Being Levels in the philosophies of Plotinus and Suhrawardi

There are similarities and differences in the philosophies of Plotinus and Suhrawardi with respect to the beauty. According to Plotinus, Being has three Hypostases: (1) the One, which is the source of any beauty; the intellect, which is the greatest being; and (3) the soul. These three hypostases are originated in a hierarchical order. The philosophy of Shahab aldin Suhrawardi has its roots in the thoughts of ancient Iranian wisdom, Islamic philosophers and neoplatonic philosophy. He started the levels of being from the light of lights. Then he speaks of supreme lights. And, in the end, he talk about lights that manage the heavens and bodies.In the present paper, after a discussion about the thoughts of these two philosophers on the definition, levels and perception of beauty, we will compare the aesthetics of Light levels in Suhrawardi’s philosophy with being levels in Plotinus’s philosophy. In the end, the strengths and weaknesses of these systems will be evaluated, and we will show the relation between human beauty and perfection in Suhrawardi’s philosophy and that of Plotinus.