تفسیر انسان بر اساس حرکت جوهری

صدرالمتالهین در روایت خود از اسفار چهارگانه‌اش انسانی را به تصویر می‌کشد که چون وجود او در حرکت و صیرورت است، هر آن، در مرتبۀ جدیدی از هستی به فعلیت می‌رسد. این نحوۀ وجود، مناسبات عمیقی را با هستی، برای انسان رقم می‌زند. در این نوشتار برآنیم آن مناسبات را تبیین کنیم. نخست، در مفهوم حرکت جوهری تامل می‌کنیم؛ حرکتی که سراسر هستی مادی را دربرگرفته است و انسان نیز که مراتبی از وجودش مادی است، از این حرکت مستثنی نخواهد بود. سپس، به وجود انسان، که مرتبه‌ای از هستی سیال است، توجه خواهیم کرد و تلاش می‌کنیم وضع او را در هستی، به‌روشنی تببین کنیم. آنچه درنهایت حاصل خواهد شد، مسافری است که درعین‎اینکه سائر در خویش است، سائر در مراتب هستی است. اگر سفر او در خویشتنِ خویش، با اندک تذکری همراه باشد، او با مشاهدۀ مناظر وجود خویش، مراتب هستی را بازمی‌یابد؛ زیرا انسان و هستی، هیچ بینونتی ندارند. بی‌تردید آنچه ما را در این سیر به‌پیش خواهد برد، تماشای انسان، فقط در آیینۀ وجود است.

The Interpretation of Human Being according to Substantial Motion

Mulla Sadra, according to his spiritual four journeys, pictures human being as his existence being in motion and becoming, so he actualizes a new level of existence every moment and becomes identified with it. This type of being has created deep relationships between human being and the world. This paper seeks to clarify these relationships. In this regard, we first explain the concept of substantial motion which involves the entire material entities including human being. After that we focus on the existence of human being as a level of indeterminate being and try to make clear his position in the world. What will be in final stage is a traveler who is traveling in oneself and at the same time, traveling in the levels of being, and if his journey in the middle of the self is accompanied with the hint by observing his sights of existence, one retrieves the levels of being because they are the same. Certainly, what moves us forward in the path is only the observation of human being in the mirror of existence.