اثبات واجب‌الوجود براساس فرض تسلسل: نگاهی به برهان ابن‌سینا و اقامة برهانی بدیع

براهین اثبات واجب‌الوجود، براساس چگونگی ارتباطشان با تسلسل، به سه دسته تقسیم می‌شوند: 1) از ابطال تسلسل، واجب را اثبات می‌کنند؛ 2) لابشرط از وجود یا عدم تسلسل، واجب را اثبات می‌کنند؛ 3) براساس فرض تسلسل، واجب‌الوجود را اثبات می‌کنند. برهان ابن‌سینا تنها برهان دستۀ سوم است. این نوشتار سه گام اصلی دارد: در گام نخست، به برهان ابن‌سینا پرداخته‌ایم و از زبان شارح مواقف، به اشکال صدرا بر این برهان پاسخ گفته‌ایم؛ در دومین گام، برای اثبات واجب، طرحی نو درانداخته‌ و برهان دیگری از دستۀ سوم‌ صورت‌بندی کرده‌ایم؛ مقایسۀ این برهان بدیع با برهان سینوی و بیان شباهت‌ها و تفاوت‌های آن‌ها، آخرین گام این پژوهش است.

Proof for the Necessary Being Using the Infinite Regression Principle: Looking at Avicenna's Argument and the Formation of a Novel Argument

Arguments on proof for the Necessary Being are classified into three different categories from the point of view of their relation to regression: (1) proof for the Necessary through rejecting regression (2) non condition being or lack of regression affirms the Necessary (3) the Necessary Being is affirmed through regression principle. Avicenna's argument is the third one. The present paper is formed in three stages. In the first step, Avicenna's argument is discussed and Mulla Sadra's critique is responded by the words of interpreter of Mavaqif. In the second step, there is a new projection to proof for the Necessary Being by the other argument of third category. The final step of the research is to compare the novel argument with Avicenna's argument and to express the similarities and the differences.