شقاوت عقلانی در حکمت صدرائی

نیل به سعادت و گریز از شقاوت را باید از مهم ترین دلمشغولی های انسانی دانست که فیلسوفان اسلامی و به ویژه صدرالمتالهین تلاشی فراوان در تحلیل و واکاوی آن داشته اند.. در این میان شقاوت عقلانی از مهم ترین اقسام شقاوت است که خود به اقسامی دیگر تقسیم می شود. شقاوت عقلی یا همان شقاوت حقیقی نظری؛ که از عدم ادراک مراتب عالیه حاصل می آید و شقاوت عقلی عملی؛ که از غلبه ملکات و رذائل نفسانی نشات می گیرد. پرسش اصلی این نوشتار آن است که شقاوت عقلانی در حکمت صدرایی کدام است؟ در روی آوردی تحلیلی توصیفی به آثار صدرالمتالهین، چنین حاصل آمده که شقاوت عقلانی نقطه مقابل سعادت حقیقی بوده و همچون سعادت حقیقی، به انسان های نادری اختصاص دارد. اساسا عواملی چند را می توان در پیدایششقاوت حقیقی در انسان ها موثر دانست: غلبه عوارض بدنی بر نفس ناطقه، نقصان ذاتی نفس ناطقه انسانی، اعراض از سعادت حقیقی، جهل به علوم حقیقی و غلبه قوه وهم و ادراکات و همانی در انسان. این همه در دور شدن نفس ناطقه از حقیقت نورانی خویش و نیز غلبه بر ملکات ظلمانی و ناسازگار با سعادت حقیقی انسان، مشترک اند.

conservation of epistemic responsibility by external epistemic in point of view of ayatollah javadi amoli

epistemic duty issue is one of the most important subjects in epistemology. in contrast to the externalism approach, which emphasizes on epistemic duty and responsibility for justification of a belief, the internalism approach regarding epistemology is emerging which focus on the way accepting belief based on cognitive subject rather than epistemic duty. important issues in this approach are the way of accepting belief and effective factors on the making belief trend. the epistemic value of a belief is determined based on emerging factors. in this approach, providing any justification not necessarily leads to true beliefs eventually finally increasing true beliefs and decreasing false beliefs. despite in seem that epistemic duty is emerging. ayatollah javadi amoli has an internalism approach and considers that justifications are required to have a belief. on the other hand, as muslims hakim philosophers does not ignore epistemic process and external effective factors on knowledge. in epistemic process, he considers not epistemic external factor including health of senses, avoiding of sin and access to coaching else.