برهان پذیری «وجود خدا» در قرآن از منظر آیت‌الله جوادی‌آملی

قرآن، کتاب استدلال و برهان است تا آنجا که بیش از سیصد مرتبه دعوت به تعقل نموده است (طباطبایی، 1390ق: 5/ 255) و حتی از مخالفان خود طلب برهان کرده و می فرماید: «قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَکُمْ اِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ» (بقره:2/ 111). با این حال برخی از مفسران معتقدند قرآن، برهانی بر اثبات وجود حق تعالی که اساس توحید و رکن همه ادیان شمرده می شود اقامه نفرموده است. لذا این پژوهش در صدد است با استنباط برهان «امکان و وجوب» و «امکان فقری» از قرآن، نشان دهد می توان براهینی بر اثبات وجود حق تعالی از این کتاب آسمانی استفاده نمود و چنین گفت: « گرچه هستی اصل مبدا در بسیاری از آیات مفروغ عنه و مسلم گرفته شده، لیکن چنین نیست که قرآن هیچ گاه به آن نپرداخته باشد. » (جوادی آملی، 1399ش: 2627) بعلاوه آن که با انجام پژوهش هایی از این دست می توان جلوه ای از تفکیک ناپذیری قرآن و برهان؛ و نمایی از اعجاز علمی این کتاب آسمانی را به سهم خود آشکار کرد.