مقایسه روش دستیابی به «علم دینی» از نگاه علامه جوادی آملی و دکتر سید حسین نصر

فهم امکان تحقق علم دینی در گرو آشنایی با مفاهیم بنیادی آن یعنی «علم» و «دین» و نحوه ارتباط آنها با یکدیگر است. چگونگی این ارتباط میتواند دستمایه اتخاذ روشی خاص، در نیل به این امکان گردد. استاد جوادی آملی و دکتر سید حسین نصر را باید از طرفداران امکان علم دینی دانست؛ که علی رغم اشتراکات فراوان هر کدام طریق متفاوتی را برای دستیابی به آن برگزیده اند. علامه جوادی آملی با تمسک به مبانی فلسفۀ الهی و برجسته سازی نقش عقل در معرفت دینی معتقدند علم ذاتاً با دین تعارضی ندارد و با آن آشتی پذیر است و رویکرد وحدت علم و دین، از طریق شمولیت بخشی و توسیع دائره حقیقت دین را راهکار دستیابی به علم دینی می داند. اما در دیدگاه دکتر نصر علوم مدرن در تعارض با مبانی جهان بینی دینی است و احیای سنت و عناصر اساسی آن چون حکمت خالده که میراث تمدن کهن دینی است؛ تنها راه احیای علم دینی است. بنابراین دکتر نصر مسیر احیاء علم دینی را در مقابل طریق انحلال استاد جوادی آملی بر میگزیند. شیوه پژوهش در این نوشتار اسنادی- تحلیلی و بهره وری از منابع کتابخانه ای بوده و بر اساس یافتههای پژوهشی به نظر میرسد عناصر بکار گرفته شده در مبانی حکمت متعالیه توسط استاد جوادی آملی نویدی بر یافتن راهکاری قابل بررسی در بازنگری در مبانی شاخههای مختلف علوم انسانی و بومی و اسلامی سازی آنها است.

god and existence from aquinas’ perspective and its relationship with the originality of existence and argument of the righteous in transcendent wisdom

one of the methods of religious thinkers in explaining and proving religious and theological propositions is the use of philosophical propositions. many islamic and christian theologians have used this method. among the islamic theologians, ibn sina, khawaja nasir, allama hali, and sadr almuta’allehin did. one of the christian thinkers who put philosophy at the service of religious beliefs is thomas aquinas. he, who has used the works of ibn rushd and ibn sina a lot in philosophy, tries to use the philosophical issue of existence and essence and provide an accurate explanation of the existence of god almighty and creation. he considers existence and god as one and considers god as the actuality or act of existence and believes that creatures receive existence from god. although aquinas builds his philosophical foundations with the philosophy of aristotle and the interpretation of ibn rushd and ibn sina but with one interpretation, the requirement of his theory can be considered as approaching the originality of existence and the argument of the truthful. the present article uses analytical-descriptive method to analyze his theory of existence and god from the book of “existence and essence” and expresses its implications.