نقد و بررسی دیدگاه‌های انسان‌شناختی سنت‌گرایان و نقش آنها در تکثر ادیان با تاکید بر اندیشه‌های فریتیوف شووان و سیدحسین نصر

سنت‌گرایان، تعدّد جوامع بشری با تمایزات بنیادین آن را یکی از عوامل کثرت ادیان در عالم می‌دانند، و بر این باورند که تمایزات میانِ انسان‌ها، تمایزاتی واقعی و سودمند و دارای نقشی اساسی در ایجاد صورت‌های گوناگون دین در زمین هستند. ایشان دین را معلولِ دو عاملِ عُمده می‌دانند: عنصر حقیقت مطلقِ نامشروط و ناب، و حاشیه‌ای از جوهر بشری که حقیقتِ مطلق به درون آن راه پیدا می‌کند. براساس این دو عامل، هر دینی، محصول تجلی مثالِ آن در میان جمعیت بشری و یا حاصل اتصال عنصر حقیقت مطلق با جامعه انسانی است. ازآنجایی‌که مثال‌های ادیان ناهمگون هستند، و جمعیت انسانی‌ای که آن دین برای آنها مقدر شده، از حیثِ زبان، ظرفیت‌ها، گرایش‌ها و نیازهای روحی و روانی متفاوت‌اند، این امر سبب شده تا صورت‌های متعدد و متکثری از دین، که هریک بر جنبه‌ای خاص از جوانب حقیقت مطلق تاکید می‌ورزند، و صورتی خاص از واقعیت را متجلی می‌سازند، پدیدار گردد. این دیدگاه، اشکالات متعددی دارد که به بررسی آنها می‌پردازیم.