مواجهه حکیم مجتهد مراغی با ارامنه مراغه

رویکرد عالمان مسلمان در گفت‌وگو با مسیحیان را می‌توان به پنج دسته تقسیم نمود: ردیه‌نویسی، مناظره، رابطه تعلیم و تعلّم، برخورد فقهی، دیالوگ و گفت‌وگو. محور مقاله حاضر، که بازنویسی رساله مختصر «جواب کافی و بیان شافی لمن سبقت له الحسنی»، اثر خامه عالم وارسته مجتهد مراغی به فارسی می‌باشد، به رویکرد پنجم، یعنی دیالوگ و گفت‌وگو اختصاصی دارد. مولف در مقدمه این اثر می‌گوید: این رساله را به درخواست ارامنه مراغه، در تبیین دین حق نوشته است، هرچند از هویت فرد یا گروه متقاضی و واکنش آنان به تحلیل ایشان، اطلاعی نداریم، اما این نوع اتفاق در تاریخ گفت‌وگوی‌های اسلام و مسیحیت نادر و منحصر بفرد است. گرانیگاه رساله مجتهد مراغی، انتقال از توحید به ضرورت وجود انسان کامل است. مولف، مذهب شیعه را به خاطر وجود حضرت ولی‌عصر?، انسان کامل و عصاره خلقت، به عنوان مذهب حق معرفی می‌کند. مجتهد مراغی، رساله‌ای دیگر البته در باب مسیحیت با عنوان «مشکوه الحکمه و مصباح البیان» نگاشته و برخلاف رساله مفصل‌تر و به زبان عربی و با رویکرد نخست یعنی (ردّیه‌نویسی نگاشته است.) اما، وجه مشترک هر دو رساله، استناد به وجود مقدس «امام عصر?» به عنوان انسان کامل و واسطه فیض الهی می‌باشد.