معناشناسی واژه «سکینه» در قرآن و متون مقدس یهودی

واژه قرآنی «سکینه» تنها شش بار در سه سوره قرآن به کار رفته است. مفسران مسلمان و مترجمان قرآن، این واژه را غالباً به معنای «آرامش و طمانینه»، مطابق با ریشه لغوی آن «سکن» دانسته‌اند. لغویان عرب نیز همین معنا را برای واژه بیان کرده‌اند. گاه با استناد به روایات،برابرنهاده‌هایی دیگری نیز به کار برده‌اند. در این میان، شمار اندکی از محققان از معنای معهود فراتر رفته و معادل‌های دیگری برگزیده‌اند. با این حال، آرای مختلف و عدم وجود شاهدی بر گزینش یکی بر دیگری، فهم مفهوم صحیح این واژه قرآنی را دشوار ساخته است. این مقاله، با روش تاریخی تطبیقی، به بررسی دقیق این واژه در منابع مرتبط، مفهوم صحیح و برابر نهاده مناسب آن می‌پردازد. بررسی‌های صورت‌گرفته نشان می‌دهد که واژه «سکینه»، خاستگاه و سیاقی مشترک با کاربردهای آن در متون مقدس یهودی دارد.هرچند نمی‌توان این واژه را به قطع، وام‌واژه‌ای سریانی یا عبری دانست، اما اشتراکات فراوان معنایی و کاربردی این دو واژه در قرآن، روایات و متون مقدس یهودی، بیانگر بار معنایی خاصِّ دینی آن است. براین‌اساس، «سکینه» عبارت است از «حضور و تجلی شکوهمند الهی» که در شرایطی خاص شامل حال مومنان می‌گردد.