دلیل معرفت در کلام امام سجاد

اندیشه درباره شناخت خدا بنیادی‌ترین اندیشه دینی هر فرد به‌شمار می‌آید. فراز «معرفتی یا مولای دلیلی علیک» از کلام امام سجاد? می‌تواند بیانگر نوعی از این اندیشه باشد، که لازم است مورد تحلیل قرار گیرد . برای این فراز می‌توان دو تبیین ارایه کرد. در تبیین اول، این تعبیر بیانگر معرفت خدا به خداست که در تبیین‌های فلاسفه از ابن‌سینا تا علّامه طباطبایی به گونه‌های مختلفی نمود داشته است. این معرفت که در مقابل آن معرفت آفاقی و انفسی قرار می‌گیرد. عالی‌ترین راه برای شناخت خداوند تعریف شده که با عنوان «برهان صدیقین» شهرت یافته است. در تبیینی دیگر، این فراز بیان‌کننده ارتباط با خداوند و گرایش به سمت اوست که با دقت در کاربرد دیگری از واژه «دلیل» حاصل می‌شود. معرفت انسان به خداوند در این نگرش، رهنما و عامل رهیابی به بارگاه دوست، تکلم با او و درخواست از او تلقی می‌شود.