بررسی تطبیقی جبر و اختیار از منظر امام خمینی و فخر رازی

امام خمینی و فخر رازی دو تن از اندیشمندانی هستند که هریک با رویکردی ویژه و اصول کلامی متفاوت مسیله جبر و اختیار را بررسی کرده‌اند و آرایی متفاوت را ارایه داده‌اند. فخر رازی که تبحّر و مهارتی ویژه در قلمرو کلام دارد، با رویکرد کلامی اشعری، به جبر تمایل دارد؛ بیشتر به نقل استناد می‌کند و از براهین عقلی، کمتر بهره می‌جوید؛ از سوی دیگر امام خمینی، به‌دلیل اهمیتی که برای این مسیله قایل بوده، در مقام متکلمی شیعی، کوشیده است که ابعاد گوناگون این مسیله را تبیین و تحلیل کند و ریشه‌های فلسفی ـ کلامی و روایی آن را پی بگیرد. ارایه دیدگاه متعادل‌تر از جبر و اختیار از سوی امام? که همان امر بین الامرین است، بنابر اصول اعتقادی و مبانی عرفانی او و با رویکرد عقلی و نقلی به اثبات می‌رسد. نوع تحقیق در این مقاله توسعه‌ای و روش انجام آن به صورت اسنادی و توصیفی با تاکید بر تحلیل محتواست.