تبیین قلمرو دین از منظر اصول کافی

یکی از مباحث کلامی که در دوران متاخر تحت تاثیر فرهنگ جدید غربی بیش‌ازپیش به آن پرداخته شده، مسئلۀ «قلمرو دین» است. بحث قلمرو دین از آن رو مهم است که می‌تواند به‌روشنی در فهم متون دینی ما را یاری کند و قرینه‌ای برای فهم صحیح ما از دین محسوب شود. در این مقاله تلاش شده است تا رویکرد یکی از جوامع مهم روایی شیعه، یعنی کتاب شریف «اصول کافی» به موضوع «قلمرو دین» با روش گردآوری خانوادۀ حدیثی بررسی شود. براساس این روش، از کنار هم قرار دادن مجموع روایات هم‌مضمون در اصول کافی مطابق یک معیار کلی،‌ «گسترة حضور دین در عرصه‌های مختلف زندگی بشر تا جایی است که با سعادت نهایی انسان گره خورده باشد». بیان این نکته حائز اهمیت است که در نوشتار پیش‌رو امکان بررسی قلمرو دین از منظر درون‌دینی مفروض گرفته شده است.