بررسی پیش‌بینی‌ناپذیری افعال اختیاری از منظر مکتب «تفکیک»؛ با تاکید بر کتاب «مسئله علم الهی و اختیار»

چگونگی «علم تفصیلی پیشین خداوند» و رابطه‌ آن با «اختیار انسان» ازجمله موضوعات اختلافی در بین اندیشمندان است. برخی پیروان مکتب «تفکیک» که به دیدگاه تباین خالق و مخلوق باور دارند و از نظریه «تنزیه صرف» درباره صفات خداوند پیروی می‌کنند، برای توجیه «علم الهی و نسبت آن با اختیار»، به نظریه «علم بدون معلوم»‌ پناه برده‌اند. یکی از استدلال‌های این مکتب آن است ‌که فعل اختیاری به سبب اختیاری بودن، پیشی‌بینی‌ناپذیر است و ازاین‌رو، علم الهی نمی‌تواند مانند علم بشری و دارای ارتباط با معلوم باشد و چون علم الهی با علمی که در خود می‌یابیم متفاوت است و علمی است که «هیچ‌گونه ارتباطی با معلوم ندارد»، «هرچه در خصوص این علم گفته می‌شود باید صرفاً گزاره‌ها و گزارش‌هایی تنزیهی باشد». این مقاله با روش تحلیلی و توصیفی نشان داده که نظریه «پیش‌بینی‌ناپذیری افعال اختیاری» اشکالات فراوانی دارد که ازجمله مهم‌ترین‌ آنها تحلیل نادرست از «حقیقت اختیار» و «تنافی آن با ضرورت» است. بنابراین این استدلالِ مکتب تفکیک برای اثبات دیدگاه‌هایِ خود در زمینه‌ «تنزیه صرف» و «علم بدون معلوم» باطل است