تامّلی بر روایت ابن‌سعد از مسئله‌ جانشینی رسول‌خدا صلی الله علیه و آله وسلم

ابوعبدالله محمدبن‌سعدبن‌مَنِیع (168–230 ق / 784–845 م) مشهور به ابن‌سعد مورخ و سیره‌نویس، صاحب تالیف مفصل و کم‌‌نظیر طبقات الکبری است. وی در میان دانشمندان و مورخین بعد از خود، به مورد اعتماد بودن در نقل روایات شهرت داشت و به همین دلیل مورخین بعد از او بسیار به او ارجاع داده‌اند؛ اما در این میان مسئله جانشینی رسول‌خدا صلی الله علیه و آله وسلم در کتاب طبقات الکبری ابن‌سعد به‌گونه‌ای گزارش شده است که آشکارا دیدگاه نویسنده را در برجسته کردن اعتقاد خود نشان می‌دهد. در این گزارش‌ها ابن‌سعد به خواننده القا می‌کند که تنها نامزد مورد علاقه‌ رسول‌خدا صلی الله علیه و آله وسلم برای جانشینی پس از خود، کسی جز ابوبکر نبوده؛ این در حالی است که گزارش‌های مخالف و همچنین روایات پیامبر درباره‌ مقام و موقعیت ممتاز علی علیه السلام را نادیده می‌گیرد. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی قصد دارد از حقیقت گزارش‌های جانبدارانه، گزینشی و تحریف‌شده‌ نویسنده‌ طبقات در خصوص مسئله‌ جانشینی رسول‌خدا صلی الله علیه و آله وسلم پرده بردارد.