خداشناسی فلسفی در کلام امام رضا

برخی، واقعیت «فلسفه اسلامی» را با این استدلال که تعقل و فلسفه، اختصاص به حوزه اسلامی ندارد، انکار کرده‌اند، لیکن چنانچه این مسیله با توجه به جوهره عقلانی اسلام، رهیافت‌های فلسفه شناخت انسان و جهان که در متون و منابع دینی طرح شده است، استخراج و تبیین شود، به عناصر اصلی فلسفه اسلامی دست یافته‌ایم. به همین دلیل، این‌گونه بررسی‌ها یکی از مسایل مورد علاقه فیلسوفان مسلمان بوده است. خداشناسی فلسفی در کلام امام رضا?، خرده تلاشی است که مبتنی بر این باور و به تاسی از سیره اندیشمندان صورت گرفته و برخی از مهم‌ترین رهیافت‌های شناختی را در گفتار آن حضرت گزارش کرده است. برهان نظم، برهان وجوب و امکان، برهان حرکت، برهان حرکت جوهری، برهان فطرت، استدلال بر یگانگی و وحدانیت خداوند، برهان نفی ترکیب (نفی ماهیت)، برهان نفی ماده از حق تعالی، برهان بر وحدت وجود خداوند، برهان صرف‌الوجود، وحدت اطلاقی، عدم اکتناه ذات حق، اسم و صفات حق تعالی، رابطه خلق و خالق از این زمره‌اند.